Skírnir - 01.01.1873, Side 111

TYRKJAVELDI.
I i I
staf í kóraninum. •— Loks var8 Mahmud hált á heliunni sökum
gjörræSis síns. Hann ætiaíi aS reka frá embætti einhvern mesta
ágætismann, er Tyrkir eiga. J>a8 var Midhad, landstjóri soldáns
austur í Bagdad, og frægur fyrir frábæran skörungskap í erobætti
sínu þar eystra. Hann brá við, er hann fær burtrekstrarboð
stórvezírsins, fer til MiklagarSs og nær fundi soldáns fyrir milli-
göngu Ismaels Egiptajarls, er þar var þá staddur. Fara svo
fundir með þeirn soldáni og Midhad landstjóra, a8 soldán iætur Mali-
mud skila af sjer tignarmerkjum sínum, og fær þau Midhad, Ur8u
flestirfegnir þeim ráðgjafaskiptum, því a8 Mahmud var óvinsæll fyrir
sakir rá8riki sinnar og ójafnaSar; hafbi hann unnib færra þarft en
óþarftþá ellefu mánuSi, er hann hjelt völdum, rekið ríkið í enn meiri
óreiðu en áður, og komið apturkipp í flestar framkvæmdir, er til
bóta horfa og framfara. þó má telja Mahmud það til ágætis, að
hann kom lyktum á tvö vandamál, er lengi höfðu vafizt fyrir stjórn-
inni í MiklagarSi. AnnaS þeirra var þræta vi8 páfann útaf
safnaðarmáli einu með þeim flokki kristinna manna í ríki soldáns,
er kenndir eru vi8 Armeníu. Haf8i yfirkierkur Armeninga, er
Hassun hjet, viljaS fá söfnu8 sinn til a8 játast undir óskeiknnar-
kenningu páfa, en söfnuðurinn synjaSi þess þverlega, og ba8 soldán
loks a8 taka af Hassun embætti, er hann ljet eigi af áformi sínu.
Soldán gerSi þa8, eu fjekk páfa til a8 tæta vi8 í sta8inn. A þa8
þras rei8 Mahmud endahnút undir eins og hann tók vi8 stjórn;
ba8 hann sendimann páfa ver8a á burtu sem skjótast, sag8i soldán
aldrei mundu ganga á heit sín um fullkomið frelsi handa hverjum
kristnum söfnu8i í ríki hans, og rnundi því ekki páía látiS haldast
úppi a8 sker8a þa8, fremur en ö8rum. Si8an var Hassun vísa8
burt úr MiklagarSi; fór hann þá til Róms og var þar vel fagnaS
af páfa, sem nærri má geta, en Armeningum heitiS bannfæringu
og brottrekstri úr skauti heilagrar kirkju. Erindreki Frakka í
MiklagarSi hafSi stutt þar af fremsta megni mál Hassuns og páfa,
en þa8 kom fyrir ekki. —Hin þrætan var um s afnaðarstjórn í
Bulgaríu. Höf8u Bulgarar fyrir mörgum árum síSan fengi8 heit-
yr8i soldáns um, a8 þeini skyldi leyft a8 kjósa sjálfir presta sína
og biskupa, a8 fornspurSura yfirbiskup kristinna (grísk kaþólskra)