Skírnir - 01.01.1873, Blaðsíða 115

ÍTALÍA,
115
í t al í a.
Síðan Sardiníukonungur eignaSist alla Ítalíu, er hann orðinn
svo (igildur bóndi”, aS fariS er aS kalla ríki hans ((sjötta stór-
veldiS”, og hefSum vjer eptir því átt aS bafa Ítalíuþátt næstan á
eptir frjettunum frá gömlu stórveldunum, éða aptan vi5 Eússland.
En þa8 eru margir, sem ekki kunna viS aS frumhýlingar sjeu
gjörSir a8 hreppstjórum þótt efnilegir sjeu, og í annan staS virS-
ist oss rjettast a8 láta frjettaröSina fara nokkuS eptir landa-
skipun. x
ítalir eru frumhýlingar og eiga erfitt uppdráttar, sem von er,
J>ví aS þeir (þ. e. Viktor konungur og stjórn hans) tóku viS ábýl-
inu niSurníddu og í verstu órækt eptir gamla bóndann (páfann),
og lakast a8 þeir gátu ekki losazt viS hann, heldur verSa a8
sitja uppi me8 hann í húsmennsku, en hann er mesta illindanorn,
leggur ekki gott til neinna mála, og hefur allt á hornum sjer.
J>a8 er ekki í einum, heldur tvennum skilningi, a8 Italía er í
órækt: jör8in sjálf er illa ræktu5, og fólki8, sem landi8 byggír, er
illa mennta8. En þa8 er mjög illa fariS, því a8 hvorttveggja er
prý8ilega úr gar8i gjört af hálfu forsjónarinnar. Hver, sem
minnist fornrar vegsemdar og blóma þessa fræga lands, hlýtur a5
óska, a8 því au8nist a8 ver8a ungt í anna8 sinn, og árna alls
gó8s stjórn Itala, er a8 vi5reisninni vinnur.
Svosemþegarerviki8á, erþa8 páfinn ogblökkuli8 lians,
er stjórninni gjörir mestan ógreiSa. Er henni fyrir því ekki
láandi, þótt hún neyti flestra rá8a til a8 hnekkja enu ska8væna
athæfi þeirra páfali8a. Á8ur en Róm var tekin (1870), var búi8
a8 hanna me8 lögum Kristmunkum vist á Ítalíu, og sömulei8is a8
selja fasteignir undan klaustrum öllum utan endimarka Páfaríkis.
En þessi lög stoSa líti8, me8an þau ná ekki inn í hrei8ri8 sjálft,
Róm og fyrverandi landeign páfa þar í grennd, og er nú í rá8i
a5 færaþau þanga8. í Róm sjálfri eru ekki færri en 230 klaustur,
134 munkaklaustur me5 2,377 munkum í (þaráme8 523 betlimunkum)
og 96 nunnuklaustur me8 2,286 nunnum; þar er miklu a8 moka.