Gefn - 01.01.1873, Síða 6

Gefn - 01.01.1873, Síða 6
6 voru jafn heiðuir í anda eptir sem áður; þeir trúðu á Óðinn af' því þeir vonuðust eptir að komast í Valhöll og eiga þar gott; síðan trúðu þeir á guð af því þeir vonuðust eptir að komast þá í betri Valhöll og eiga þar betra; þeir linntu aldrei á vígaferlum og stórvirkjum, þó þeir héti kristnir, og þetta urðu biskuparnir og klerkarnir að láta sér lynda, af því þeir höfðu ekkert að segja, eins og vér líka sjáum á öllum sögum (að fráteknum Biskupasögunum og þeim skyldum sögum), að prestanua gætir því nær ekkert, þrátt fyrir það að menn sóru eiða við guðs nafn, gengu suður, fengu prests fund og svo framvegis, sem var eintóm »form« og ekkert ineir. Sjálfir klerkarnir voru eiginlega ekkert betri, og þarf ekki annað en rninna á J>ángbrand, sem þó var saxneskur og kominn frá miklu megnari kristni en nokkurntíma varð á íslaudi; hann hatði fylgikonur og vo drjúgum menn, og þanuig voru íslendskir klerkar margir líka, í rauninui ramm- heiönir. Hversu strángur Jón Ögmundssou hafi verið, og aðrir biskupar, má lesa í sögum þeirra; en þessi strángleiki náði einúngis til einstakra manna, en fráleitt út yfir gjör- vallt land eða til alls almenníngs. Af þessu gefur að skilja, aö meun gátu .gefið sig við heiðnum fræðum í kyrð og næði, hverr sem vildi, án þess eptir væri grafist eða gengið; og að Sæmundur hafi gert það, það er því liklegra, sem hann eptir öllum sögusögnum hlýtur að hafa verið ekki einúngis lærður og fjölhæfur maður. heldur og alveg frjáls í anda og laus við hindurvitni og skrípahugmyndir, sem svo opt eru samfara innbyrlaðri guðrækni eða hræsnaratrú. Sæmundur var svo frægur fyrir lærdóm, að Ari fróði bar undir hann Íslendíngabók, og hann var svo spakur og lipur veraldarmaður, að hann var einn af þeim sem komu tíundar- gerð á landið. Vér vitum einnig að hann hefir lagt stund á norræna túngu og söguvísi; »svo sagði Sæmundr« stendur í sögunum; að hann hafi líka stundað stjörnulist og náttúru- fræði, má álíta sem óefað (sbr. Dipl. ísl. 1, 240. 503), og það má naumast kalla djarflega sagt, að formálinn fyrir
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110

x

Gefn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Gefn
https://timarit.is/publication/93

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.