Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1915, Blaðsíða 2

2
miklu leyti. Þá er hann var kominn á 17. ár, var honum komið
fyrir hjá presti í nágrenninu til að æfa sig í skrift og læra frum-
atriðin í reikningi og byrjun í dönsku. Ekki var það þó nema hálfs-
mánaðar tími; meiri tíma þótti ekki í það eyðandi. Þótti Brynjúlfi
þetta þó betra en ekki, og bætti sjálfur við smátt og smátt.
Sama ár fór Brynjúlfur fyrst til sjóróðra. Keri hann eftir það 13
vetrarvertíðir í Grindavik, og einnig nokkrar vorvertíðir í Reykja-
vík. Verferðir þessar höfðu að ýmsu leyti góð áhrif á hann. Víkk-
uðu þær sjóndeildarhring hans og komu honum í kynni við marga.
I landlegum hans í Reykjavík fékk hann færi á að kynnast þar
ýmsum merkum mönnum, því að ekki skorti hann framfærni. Arni
Thorsteinsson landfógeti vakti athygli hans á grasafræði, dr. Jón
Hjaltalín landlæknir á jarðfræði, Jón Pétursson yfiidómari á ætt
fræði, Sigurður Guðmundsson málari á fornfræði og Jón Arnason
bókavörður á þjóðsögum. Bæði þessir menn og aðrir léðu eða gáfu
honum ýmsar fræðibækur, og nam hann margt af þeim. Þótti hon-
um nú vænkast ráð sitt.
En þá kom »babb í bátinn«. Brynjúlfur hafði aldrei verið heilsu-
hraustur, en þó getað aðstaðið með alla algenga vinnu. En nú misti
hann heilsuna snögglega og það svo mjög, að hann beið þess aldrei
fullar bætur. Lýsti þessi veiki hans sér einkum í höfuðsvima og
magnleysi. Var um kent byltu af hestbaki. Þetta var árið 1876.
Fótavist hafði hann oftast, en þoldi ekkert á sig að reyna, og um
tíma gat hann hvorki lesið né skrifað, og varla talað nema í hljóði.
Leitaði hann ráða hjá ýmsum læknum, en aðalráðið hjá þeim flest-
um var það, að hann mætti ekki vinna og jafnvel ekkert á sig
reyna. Þessu átti hann erfitt með að fylgja, því að með einhverju
þóttist hann þurfa að hafa ofan af fyrir sér, og vildi ógjarna verba
öðrum til þyngsla. Var nú helzta úrræðið að leita trausts hjá for-
eldrum sínum, sem enn lifðu. Bráðum tók honum þó að skána, svo
að hann fór að geta lesið og skrifað, og reri hann jafnvel enn tvær
vertiðir. Þessa áreynzlu þoldi hann þó ekki, og versnaði honum nú
aftur svo, að hann varla gat staðið uppréttur. Hann klæddist þó
oftast, en varð að láta klæða sig og afklæða. Hann hrestist þó
aftur svo, að hann fór að geta lesið og skrifað, en þá varð hann að
halda bókinni eða skriffærunum beint útundan augunum. Hélt hann
því að mestu síðan. Smámsaman fór hann nú að styrkjast betur,
einkum við köld böð og reglubundinn lifnaðarhátt, en um líkam-
lega áreynslu var ekki framar að tala.
Þó að honum eðlilega þætti sárt að missa heilsu sína á bezta
aldri, bar hann þetta mótlæti sitt með mesta jafnaðargeði. Síðar