Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1916, Blaðsíða 100

IOO
Frá Róm á dögum keisaranna
verja — hann hefur meðal annars ritað sögu þeirra í
»Folkenes Historie« og ágæta kenslubók í fornaldarsögu
—, þýtt úrval af brjefum þessum og gefið þau út með
svohljóðandi titli tFra Kejsertidens Iiom« (Kristiania 1915)’
Hann hefur skipað þeim eftir efni í sex deildir; er fyrsta
deildin brjef, er snerta æskuár Pliniusar, önnur um em-
bættisstörf hans, hin þriðja um málaflutning hans og
setu í öldungaráðinu, hin fjórða um hann meðal skálda
og rithöfunda, hin fimta um lífið á búgörðum og í »vill-
um< og hin sjötta um hann og fjölskyldu hans og í
vina hóp. Við hvern flokk og við þau brjef, er þess
þurfa, hefur dr. Ræder ritað inngang og skýringar, svo
að öll brjefin eru sem ein saga og auðskilin hverjum
manni.
»Plinius var ekki snillingur sem Tacitus vinur hans,«
segir dr. Ræder; »hann var ekki frábær stjórnandi sem
Trajan; hann var ekki mikill og sterkur skörungur í
skapi, eins og Rusticus, Senecio og Helvidius Priscus,
vinir hans. En hann var skyldurækinn og samviskusam-
ur embættismaður, ráðvandasti maður, góðgjarn og alúð-
legur, prýðilega mentaður og hafði einlægan áhuga á
öllu göfgu og góðu«. Pessi lýsing á Pliniusi mun vera
nærri sanni.
Plinius var síðustu ár æfinnar landsstjóri Trajans
keisara í Biþyníu og Pontus á norðanverðri Litlu-Asíu.
Hann kom þangað 17. sept. líklega árið 111, og þar
andaðist hann eftir skamma stjórn (um 113). Brjefavið-
skifti hans og Trajans keisara eru mjög fróðleg um
skattlandsstjórn Rómverja; tvö af þeim eru þó lang-
merkust, og hafa sjerstaka þýðingu fyrir alla kristna
menn. Annað þeirra er fyrirspurn Pliniusar til Trajans
keisara um, hvernig hann eigi að fara að við kristna
menn, en hitt er svar keisarans. Af því að ætla má, að