Árbók Landsbókasafns Íslands - Nýr flokkur - 01.01.1991, Side 16

16
LÚÐVÍK KRISTJÁNSSON
að vera lagður af hinum léttúðarfulla tíðaranda, sem er einkenni
vorra daga, því það er þó skylda mín að gjöra það. - Eg vona og bið
þess, að drottinn, sem einn gefur ávöxtinn og einn kann alla hluti
framar að gjöra en vér kunnum að hugsa eða mæla, leggi sína
blessun og hjálp til þessa verks sínu heilaga nafni til lofs og dýrðar
og til ævarandi heilla þessari uppvaxandi kynslóð um tíma og
eilífð."
Af orðum Sigurðar mætti ætla, að hann hefði einungis kennt
lestur og fræðin, en hann veitti einnig a.m.k. tilsögn í skrift, enda
hafði hann fallega rithönd. Eftir að hann var fluttur að Heima-
skaga, og reyndar eitthvað fyrr, var hann með skóla sinn þar, en
nemendurnir voru oft 15. Hann greiddi sjálfur leigu fyrir húsrými
skólans, og nam hún 28 krónum á ári, en kennslugjaldið til hans
var 10 krónur fyrir barnið.
V
Þegar hér var fyrr vikið að munaðarvörukaupum Sigurðar, kom
í ljós, að meðal þeirra var brennivín reyndar ekki stór skammtur-
inn til ársins. En síðar gjörðist hann eindreginn bindindismaður.
Samkvæmt Minnisblöðunum samdi hann 31. maí 1845 frumvarp
til laga fyrir bindindisfélag og flutti við stofnun þess langa
hvatningarræðu, þar sem í var þessi kafli:
„Háttvirtu félagsbræður,
Meðal þyrnibroddanna, er okkar elskuðu fósturjörð stingur
sárast, er ofdrykkjan eða neysla áfengu drykkjanna. Það verður
ekki tækt að rekja í ystu æsar þá spillingu, er hún kemur af stað. Að
sönnu vitum vér það, að hver yðar sem ber nokkurt skyn á hvöt þá,
er leiðir menn hvert heldur til góðs eða ills og ást á ættjörð sinni
mun geta nærri, hvaða óhamingju henni sé búin af ofdrykkjunni.
Þó viljum vér reyna til að gjöra oss öllum skiljanlegt (öllum í
sameiningu), hvernig neysla áfengu drykkjanna getur farið og
komið til vegar.
Þá er fyrst athugavert, að verðhæð áfengra drykkja, sem hingað
flytjast ár hvert, er að því sem vér höfum næst komist hérum 75
þúsund ríkisdalir. Það verður fyrir hvern landsbúa einn ríkisdalur
og 48 skildingar, þegar menn gjöra ráð fyrir að fólkstalan sé
hérum 50 þúsundir, og er það ærið fé af svo fátæku landi að útláta
hvert ár fyrir þvílíkan óþarfa, og mun þó verð heldur lítið en mikið
vera tiltekið, sem Island kaupir ár hvert. — Nú kynni mótbára ein
að vilja hnekkja vorum ástæðum, og það efum vér ekki, og hún er