Árbók Landsbókasafns Íslands - Nýr flokkur - 01.01.1991, Síða 72
72
STEFÁN KARLSSON
wiedergegeben werden. Das gilt z.B. fur ’Sabbatum’, das mit ’þvottdagur’,
’þvottdagshelgi’, ’hátíðisdagur’, ’hátíðardagur’ und ’hvíldardagur’ iibersetzt
wird, fur ’corpus’, das ’kroppur’ und ’iíkami’ wiedergegeben wird, und fur ’hora’,
dessen Entsprechungen ’stund’ und ’dægur’ sind.
Zum andern wird verschiedentlich ein einzelnes lateinisches Wort durch zwei
islándische wiedergegeben, die zwar in der Regel tautologisch doch in bestimm-
ten Fállen bedeutungserweiternd sind. So wird z.B. ’maledictio’ durch ’bölvan og
hrelling’ wiedergegeben, ’paupertas’ durch ’fátækt og ánauð’, ’fallere’ durch ’tæla
og véla’ und ’violare’ durch ’brjóta og saurga’. Die Verwendung tautologischer
Wortpaare war zu Zeiten Oddurs keine stilistische Neuheit, aber sie wurde im 16.
Jahrhundert besonders geschátzt, u.a. vom seelándischen Bischof Peder Palla-
dius, mit dem die islándischen Reformatoren eng verbunden waren.
Andere Erweiterungen gegenuber dem lateinischen Text bestehen einerseits
aus kleinen erklárenden Zufugungen, die jedoch nie den Umfang eines ganzen
Satzes annehmen, anderseits aus dem Einschub wertender Attribute zu Substan-
tiven, die in der Vorlage allein stehen. Das gilt z.B. íur ’góð börn’, ’ástúðligir
foreldrar’ und ’ónýtir hljóðfærasöngvar’. Entsprechend finden sich auch Bei-
spiele ílir verstárkende Adverbien, die im lateinischen Text keine Gegenstiick
haben.
Oddur Gottskálkssons Gebrauch von sowohl Doppeliibersetzungen als auch
bedeutungserweiternden Zusátzen dient offensichtlich dazu, die Wirkung der
Predigt zu verstárken.