Andvari

Årgang

Andvari - 01.10.1960, Side 9

Andvari - 01.10.1960, Side 9
ANDVAHI JÓN ÞORKELSSON ÞJÓÐSKJALAVÖRÐUR 199 varð fóturinn honum aldrei jafngóður eftir það. Varð hann árurn saman að styðjast við hækju og síðar við staf, enda haltur alla ævi upp frá þessu. Var hann þá látinn velja um það, hvort hann vildi heldur: læra úrsmíði eða fara í skóla; og kaus hann síðari kostinn. Naut hann eftir það nokkurrar tilsagnar hjá séra Páli móðurbróður sínum Pálssyni, austur á Prestbakka á Síðu. En frá honurn fór hann í latínuskólann í Reykjavík haustið 1876, þá seytján ára, og settist í fyrsta hekk. Ekki þótti Jón Þorkelsson stunda námið af neinu kappi fyrstu ár sín í latínuskólanum. Elann las þó kynstrin öll af hókum, einkum skáldskap, bæði innlendan og erlendan. Fór þá þegar að bera á því, að hann væri vel skáld- mæltur; enda varð hann oftar en einu sinni að yrkja „skólaminni" á afmælis- degi konungs. En lítið þótti sjálfstæðiskempunni síðar á ævinni til þess skáld- skapar koma; vildi og ógjarnan vera á hann minntur. — I efri bekkjum skólans sótti hann sig við námið og varð þá ágætur latínumaður, svo að hann lék sér að því að yrkja á latínu; var hann einn af þeirn fáu, sem þá list kunnu á landi hér eftir aldamótin. — Allróstusamt var í latínuskólanum síðustu ár Jóns þar, og kom hann nokkuð þar við sögu. Björn M. Olsen var þá nýlega orðinn kennari við skólann og hafði umsjón í honum. Þótti ýmsum skólapiltum hann strangur og umvöndunarsamur og undu stjóm lians illa. Var Jón Þorkelsson þeirra á meðal, enda þá þegar allmikill fyrir sér, óvæginn, ef því var að skipta, og ekki á því að láta hlut sinn fyrir neinum. Lenti honum og fleiri skólapiltum oft allharkalega saman við Björn M. Ólsen, og urðu af hörð átök, jafnvel handalögmál, í skólanum. Gefur Páll Sveinsson, sem var frændi Jóns og hon- um síðar handgenginn, í skyn, að skólavist hans hafi eitt sinn verið í nokkurri hættu af þessu, en Jón Þorkelsson eldri, sem þá var rektor og sá, hvað í nafna hans hjó, þá tekið svari hans og sagt, að slíkan pilt, svo ótvírætt fræðimanns- efni, mætti ekki flæma úr skóla. Hjá Jóni Þorkelssyni yngra eimdi lengi eftir af þessum átökum. Reit hann bækling um þau, „Ástandið og umsjónin í latínuskólanum", og birti í Kaupmannahöfn árið 1883, eftir að hann var korninn þangað; og mun seint hafa gróið urn heilt með þeim Birni M. Ólsen eftir skipti þeirra á skólaámm hans. Jón Þorkelsson útskrifaðist úr latínuskólanum vorið 1882. Var hann þá oráðinn í því, hvaða sérnám og Hfsstarf hann skyldi velja sér. Komið hafði til tals, að hann færi í prestaskólann og yrði aðstoðarprestur föður síns, sem þá Var farinn fast að cklast. En endirinn varð sá, að Jón sigldi sumarið 1882 og fók að nema norræn fræði við háskólann í Kaupmannahöfn. Eins og norræn fræði vom kennd í Kaupmannahöfn á þeim árum, fjöll- uðu þau tæpast um annað en fomrit íslendinga, þau, sem fest höfðu verið á

x

Andvari

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.