Andvari - 01.10.1960, Qupperneq 40

230
WILLIAM IIEINESEN
ANDVART
Hinar meinfýsnu ægisdætur hljóta að hafa hatað Thygesen skipstjóra alveg
sérstaklega mikið. Hann var gamall maður með rauðpokað andlit, sem alltaf
lýsti einhverri andhælislegri kátínu eins og þeirri, sem birtist í svip rnanna á
undan hnerrakasti, og jafnvel höfuðskepnurnar virtust geta vakið þessa kæti.
Strange fyrsti stýrimaður var alvörumaður og gat ekki þolað þetta eilífa áhyggju-
leysi skipstjórans; honum fannst það ekki heilbrigt, stafaði sennilega af æða-
kölkun á háu stigi. Það var ástæðulaust að hlæja að öðru eins veðri og þessu,
tíu vindstig og útlit fyrir vaxandi storm, og það í hafi þar sem rekduflin voru
eins og rúsínur í hrísgrjónagraut. Skipið hafði andæft í átján stundir og öll von
úti uin að komast heim fyrir jólanótt. Strange stýrimaður sá í anda konuna
sína og litlu dæturnar þrjár sitja og horfa lúpulegar og gleðivana á uppljómað
jólatré — ef þær hefðu þá yfirleitt nokkuð hirt urn að kveikja á því.
Þegar illt er í sjó, breytist farþegaskip í sannkallað sjúkrahús, allt angar
sterkt og óhugnanlega af galli og umsnúnum innýflum, uppsölubökkum og
kamfúrudropum. Út úr þröngunr farþegaklefum heyrast lág örvæntingarkvein
og gjallandi bænir, ásamt hóstum og niðurbældum kverkahljóðum. Sjóveiki er
reyndar ekki lífshættuleg, en henni fylgja þjáningar eins og í ormagarði, og
hún er í afskræmdri mynd forsmekkur dauðans og eyðileggingarinnar, sem
híðtir okkar allra að lokum. Fórnardýr hennar engjast rétt eins og þeir for-
dæmdu í helvíti Dantes, þó þeir séu líkamlega ekki eins skrafhreifir.
Þegar þannig stendur á, eru gerðar takmarkalausar kröfur til jómfrúarinnar;
af henni er beinlínis heimtað, að hún geri kraftaverk og frelsi sálir. Jómfrúin á
öðru farrými var sautján ára íslenzk stúlka. Idún stóð sig vel og gerði það sem
hún gat næstum því heilan sólarhring, en þá lét hún bugast og varð sjúklingur.
og enginn svaraði, þótt hinir sjóveiku hrópuðu og bæðust miskunnar. Þjónninn
Ornfeldt, sem annars hafði setið í makindum uppi í tómum rnatsal og spilað
dóminó við eina farþegann, sem var á fótum, varð að koma til skjalanna. Það
var honum engan veginn að skapi. Hann reyndi að blása lífi í yfirkomna
stúlkuna.
— Þú getur ekki verið þekkt fyrir þetta, María! sagði hann í umvöndunar-
tón. Skipsjómfrú getur ekki látið bjánaskap eins og sjóveiki á sig ganga. Þetta
er líka engin veiki, það er ímyndun og ekkert annað!
Stúlkan lá í svíma og svaraði ekki. Svitadropar stóðu þétt á enninu á henni,
hárið var strítt og ljósrautt á lit. Hún hafði Ijós bráhár eins og kálfur. Hún var
í öllum fötunum og rækilega vafin innan í pils og svuntur og drasl.
— Þú gætir nú tínt af þér eitthvað af þessum leppum, sefn þú vefur utan
um þig! sagði þjónninn. Aklrei á ævi minni hef ég séð aðra eins múnderingu.