Andvari - 01.01.1998, Page 137

andvari
AF ÓSKRIFAÐRI LEIKLISTARSÖGU
135
stormasama viðkomu. Um hið síðara, Harald Björnsson, gegndi öðru máli.
Hér skulum við beina sjónum okkar að árunum 1925 til ’27, þegar Indriði
var einn um hituna og flest lék í lyndi fyrir honum. Hann var kosinn for-
maður L.R. á aðalfundi 1925 og sat í því embætti til hausts 1928, þegar hann
sagði óvænt af sér í kjölfar harðvítugra átaka.
Fyrstu verkefni Indriða sýna, að hann var afar metnaðarfullur leikstjóri,
að maður ekki segi leikhúsfrömuður, því að sem formaður var hann í raun
og veru hæstráðandi um verkefnaval. Ein af fyrstu sýningum hans var
Dansinn í Hruna, þjóðsagnaleikur Indriða afa hans, sem var frumsýndur
jólin 1925. Dansinn í Hruna er fjölmennt verk og gerir miklar tæknilegar
kröfur, eigi að magna fram á sviðinu hinn tröllaukna dularblæ, sem kynngi-
magnaðir atburðir leiksins kalla á. Pessi sýning hlaut mjög vinsamleg um-
mæli í bæjarblöðunum, þó að sumir gagnrýnenda fyndu talsvert að svið-
setningunni og þætti margir leikenda ekki valda hlutverkum sínum.10 Engu
að síður voru menn sammála um, að miðað við allar aðstæður hefði furð-
anlega vel til tekist með sum erfiðustu atriðin, t.d. lokaatriðið, þegar kirkj-
an í Hruna sekkur í jörð. Því miður hafði þó enginn leikdómaranna fyrir
því að lýsa nákvæmlega, hvernig það var leyst á hinu þrönga og tæknilega
vanbúna sviði í Iðnó.
Á næsta ári lét Indriði sér ekki minna nægja en tvo af leikjum Shake-
speares, Prettándakvöld um vorið og Vetrarævintýri á næstu jólum. Það
voru fyrstu leikir Shakespeares á íslensku sviði, nýþýddir af Indriða afa
hans. En rómantíkin og klassíkin fullnægðu honum ekki einar; honum var
einnig kappsmál að veita nýjustu straumum inn í leikhúsið. Hann hafði
dvalist í Þýskalandi um tíma veturinn 1922-’23, þ. á m. í Berlín, þar sem
hann hafði séð margt nýstárlegt og kynnst listrænum vinnubrögðum, sem
hlutu að verða honum sannkölluð opinberun. í útvarpsviðtali frá árinu
1962 kemur fram, að hann sá þar auk margs annars tvær af sýningum Max
Reinhardts, fremsta leikstjóra Þýskalands á fyrri hluta aldarinnar.11 Haustið
1926 setti hann á svið leik Luigi Pirandellos, Sex persónur leita höfundar,
sem þá var nýr af nálinni og hafði vakið mikla eftirtekt í evrópskum leik-
húsum, og í útvarpsviðtalinu kveðst hann einnig hafa hugleitt að taka til
sýninga eitt frægasta æskuverk Brechts, Trommeln in der Nacht. Það fer
sem sé ekki á milli mála, að hinn nýi leiðtogi L.R. vissi vel, hvað efst var á
baugi í leikhúsum heimsborganna. En eitt er að þekkja hvað er nýjasta nýtt
hjá stórþjóðunum, annað að meta raunsætt, hvað hentar íslenskum áhorf-
endum og hvernig á að matreiða það svo ofan í þá, að það smakkist þeim
og verði þeim að gagni.
Þórunn Valdimarsdóttir hefur engar efasemdir um, að Indriði hafi lyft
leikhúsinu á nýtt og æðra plan. Að sumu leyti gengur hún þar í fótspor
Sveins Einarssonar, sem gerir leikstjórn Indriða nokkur skil, bæði í Leik-