Andvari - 01.01.1950, Page 34

30
Jón Guðnason
andvari
um það, live ritið var geysistórt og viðamikið. Virðist og sem höf.
hafi órað fyrir, að á þennan veg kynni að fara um viðtökumar.
í fyrrnefndri greinargerð um útgáfu ritsins (almanak 1930) segir
hann m. a.: ,,Má vænta, að riti þessu verði vel tekið, ef ekki fer,
sem oft vill verða, að þegar verk hefir verið innt af höndum,
sé það að litlu haft og gleymt sé þá, með hverri óþreyju menn
létust bíða þess áður“.
Rétt er að geta þess hér, þótt síðar gerðist en nú er komið í
frásögn um ævistarf dr. Páls Eggerts, að hann átti enn fyrir
höndum að semja og gefa út rit um Jón Sigurðsson. Þetta rit
kom fyrst út á dönsku og nefndist: „Jón Sigurðsson, Islands
politiske F0rer“ (Rvík 1940). Sama rit kom út á vegum hins
íslenzka hókmcnntafélags (Rvík 1946—47) og þá prýtt fjölda
mvnda. Er þetta „styttri saga Jóns Sigurðssonar" (tæpar 500
hls.), eins og höf. segir í formála, og getur liann þess þar, að
ýmsir hafi farið þess á leit við sig, að hann semdi slíka bók.
Danska útgáfan af ævisögu J. S. var að sjálfsögðu gerð í því
skyni að veita Dönurn, þeim er þess kynnu að óska, fræðslu um
sjálfstæðisbaráttu vora. Var það eigi ófyrirsynju, því að þekking
bræðraþjóðar vorrar og fornrar yfirráðaþjóðar á þessum sem öðr-
um þáttum sögu vorrar er að vonum liarla ófullkomin. „Hér vita
menn almennt varla, að Jón Sigurðsson hafi verið til“ segir dr.
Sigfús Blöndal í bréfi til dr. Páls Eggerts, dags. 26. nóv. 1945,
er hann þakkar honum fvrir bókina.
XVI.
Sennilegt má telja, að heimildakönnun dr. Páls Eggerts varð-
andi ævisögu Jóns Sigurðssonar hafi verið langt komin eða lokið,
um það leyti er fyrsta bindi hennar kom út (1929), og jafnvel,
að hann hafi þá þegar verið húinn að rita ævisö^una að miklu
eða mestu leyti. Má kalla, að þar hafi verki skilað vel áfram, er
áður var nýlega lokið við annað stórvirki („Menn oc» menntir“)
og liið þriðja (handritaskráin) langt komið, en’mörgum öðnim