Andvari - 01.01.1937, Blaðsíða 24

20
Dr. Valtýr Guðmundsson
Andvari
hingað heim. Var hún undir ritstjórn dr. Valtýs hið bezta
tímarit, fjölbreytt og fróðleg að efni og fylgdist vel með
því, sem fram fór, bæði hér á landi og erlendis. Sér-
stakur gaumur var gefinn verklegum nýjungum, sem ís-
landi máttu að gagni koma, og í Eimreiðinni (1910)
mun fyrst hreyft þeirri hugmynd, sem nú er verið að
framkvæma, að hita upp Reykjavík með laugavatni. Ár-
ið 1920 var dr. Valtýr skipaður prófessor í íslenzkri
tungu og bókmentum, og mun nú, er hann var með öllu
kominn út úr stjórnmálunum, hafa haft hug á að snúa
sér fyrir alvöru að fræðaiðkunum, en bezta skeið æf-
innar var liðið. Málfræði (á dönsku) um íslenzkt nútíð-
armál kom út eftir hann 1922, og tveim árum síðar
skemmtilega skrifuð alþýðubók, Island i Fristatstiden,
um þjóðlíf og sögu íslendinga frá upphafi íslandsbyggð-
ar, þar til þjóðveldið forna og skipulag þess leið
undir lok. Lét dr. Valtý vel að skrifa fyrir alþýðu. I
dönsk blöð skrifaði hann fjölda greina um íslenzk efni
og íslenzka menn, allt frá stúdentsárum sínum fram á
síðustu æfiár, m. a. dánarminningar um merka menn, og
þýddi á dönsku nokkurar sögur eftir Einar H. Kvaran.
Óprentuð mun dr. Valtýr hafa látið eftir sig töluverð
söfn af athugunum í menningarsögu.
Um eitt skeið var dr. Valtýr-vel fjáður maður, og var
(1919) einn af stofnendum togarafélagsins >Grótti«, en
mun hafa tapað í kreppunni eftir 1920.
Konu sína, frú Önnu Jóhannessdóttur, missti dr. Val-
týr 1903 eftir langt heilsuleysi, og stóð síðan fyrir heim-
ili hans frk. M. Dalsgaard, sem er enn á lífi, og marg-
ir íslendingar munu kannast við.
Ég kynntist dr. Valtý á stúdentsárum mínum og upp
frá því, enda var ég nemandi hans. Var hann jafnan
góður heim að sækja, gestrisinn, skemmtilegur og ræð-