Andvari - 01.01.1937, Qupperneq 76

72
Mídas konungur vorra tíma
Andvari
staðgengi, og því er gullið ekki gætt. Fullvalda þjóðir
víkja frá gullinu á erfiðleikatímum. Kenningin um, að
gullið tryggi staðgengi er því blekking ein, frá hvaða
sjónarmiði sem skoðað er.
Menn, sem telja sjálfa sig hina óbilgjörnustu raunsæis-
menn, hafa hvað eftir annað reynt að telja mér trú um,
að það sé fjármálamönnum eðlilegt að þrá að verða
auðugir. En eigin athugun hefir sannfært mig um, að
þeir, sem hafa flutt mér þessa kenningu, eru svo fjarri
því að vera raunsæismenn, að þeir eru einmitt tilfinninga-
sjúkir hugsjónamenn, sem eru gersamlega blindir á hinar
berustu staðreyndir þess heims, sem þeir lifa í. Ef fjár-
málamönnum væri meira alvörumál að verða sjálfir auð-
ugir en halda öðrum snauðum, myndi veröldin á ör-
skömmum tíma breytast í dýrlega paradís. Dankastarf-
semin og gjaldeyrismálin eru ágætt dæmi um þetta. Það
er auðsjáanlega sameiginlegur hagur fjármálamanna sem
heildar, að gengi haldist og lán séu sem bezt tryggð.
En til að tryggja þetta hvort tveggja er það augljós
nauðsyn að hafa einn allsherjarbanka fyrir alla veröldina
og sameiginlegan gjaldeyri: pappírspeninga, er þannig
sé stjórnað, að almennt verðlag haldist sem allra jafnast.
Slíkur gjaldeyrir þarf ekki að eiga sér tryggingu í gull-
forða, heldur í lánstraustijmiðstjórnar veraldarinnar, en
hinn eini allsherjarbanki væri hennar banki. Allt þetta
er svo augljóst, að það hlýtur að liggja hverju barni í
augum uppi. En engum fjármálamanni dettur í hug að
stinga upp á neinu í þessa átt. Og hvers vegna? Af
þjóðernisrembingi. Af því að fjármálamönnum hverrar
þjóðar er meira áhugamál að halda útlendingum fátækum
en að verða auðugir sjálfir.
Önnur ástæðan skýrist af sálfræði framleiðandanna.
Það virðist liggja í augum uppi, að gildi peninga sé