Andvari - 01.01.1937, Blaðsíða 106

Andvari
102 fsland í norrænum sögunámsbókum.
ræðu og riti, og engar fleiri greinar hins norræna mál-
stofns.
Ummæli kennslubókanna um bygging Grænlands og
Vínlandsferðirnar eru tíðum mjög óheppileg. Stundum
eru Islendingar alls ekki nefndir í því sambandi. Og á
einum stað rekst maður á þessa oflætiskenndu klausu:
»Norðmaðurinn Leifur Eiríksson fann Ameríku (um 1000).
Norðmenn nefndu hana Vínland. Nokkrir norskir menn
og konur settust að í landinu og líkaði það vel.« —
Þessi orð þurfa ekki langrar skýringar. Sama má segja
um þá frásögn, að »vér höfum sögur, sem segja
af ferðum Norðmanna þangað* (til Vínlands). Þær sögur
eru nefnilega ekki til, heldur þvert á móti heimildir, sem
skýra frá tilraunum þeim, sem íslendingar og íslenzkir
landnemar á Grænlandi gerðu til að festa byggð í
Ameríku nálægt 1000.
Með þetta í baksýn verður skiljanlegt, hvers vegna
norskir námsbókahöfundar taka það næstum ætíð fram,
að Eiríkur rauði hafi verið frá Jaðri, en nefna hitt aldrei,
hvar Leifur Eiríksson hafi fæðzt og vaxið upp. Manni
ætti þó að vera það a, m. k. jafnmikið sögulegt áhuga-
mál, að heyra um uppruna Leifs á íslandi eins og það,
að faðir hans hafi komið af Jaðri. Þess vegna getur
þetta efnisval ekki verið einber hending. Enda þótt
margir höfundanna sýnist á yfirborðinu eiga bágt með
að greina sundur norskt og íslenzkt, ber þetta vitni um,
að undir niðri hafa þeir samt gert nokkurn greinarmun
á íslenzkum manni og norskum.
Að öðru leyti er ekkert á móti, að nemendur fái að
vita, hvaðan fyrsti landnámsmaður Grænlands var. En
þegar einnig er sagt, að »menn frá Islandi og Noregi
byggðu Grænland,« eða þegar landnámið er talið norskt,
eins og venjulegast er, þá verður að spyrja: Hvar skýra