Andvari - 01.01.1937, Síða 78

74
Mídas konungur vorra tíma
Andvari
mála. Ef þú framleiðir og selur einhverja vörutegund,
eru tveir flokkar mannkynsins, sem hafa mikla þyðingu
fyrir þig: annars vegar keppinautar þínir og hins vegar
viðskiptavinir þínr. Keppinautar þínir eru þér til meins,
en af viðskiptavinunum hefir þú ærið gagn. Keppinaut-
arnir eru fáir, og má heita, að þú hafir þá fyrir augunum.
En viðskiptavinirnir eru dreifðir víðsvegar, og þú þekkir
fæsta þeirra. Af þessu leiðir, að þú gerir þér ljósari grein
fyrir keppinautum þínum en viðskiptavinum. Má vera,
að þetta sé ekki svo um þitt næsta umhverfi, en þegar
til þeirra kemur, sem fjær búa, er því áreiðanlega svo
farið, að þú telur þá yfirleitt hafa fjárhagslegra hagsmuna
að gæta, er sé andstæðir þínum hagsmunum. Til þessa
eiga verndartollar rót sína að rekja. Á erlendar þjóðir
er fremur litið sem keppinauta en líklega viðskiptavini,
og fyrir því hika menn ekki við að láta ganga úr greipum
sér erlenda markaði til þess að losna við erlenda keppi-
nauta. Einu sinni var slátrari í smábæ, sem hataðist við
aðra slátrara í bænum fyrir það, að þeir tóku frá honum
viðskiptavinina. Til þess að koma þeim á kné, gerði hann
alla bæjarbúa að jurtaætum, en sá þá, sér til mikillar
undrunar, að hann var jafnilla farinn og þeir. Bjánaháttur
þessa manns má virðast ótrúlegur, og þó eru stórveldin
honum ekki hyggnari. 011 hafa þau séð, að utanríkis-
verzlun auðgar aðrar þjóðir, og öll hafa reist tollmúra til
að koma utanríkisverzluninni á kné. Öll eru þau svo
undrandi yfir því, að þau eru, hvert um sig, jafnilla farin
og keppinautarnir. Ekkert þeirra hefir verið þess minnugt,
að öll verzlun er gagnkvæm, og að erlend þjóð, sem
selur annarri þjóð, kaupir af henni líka, annað hvort beint
eða óbeint. Ástæðan til þess, að þau hafa ekki munað
þetta, er sú, að óvild þeirra til annarra þjóða hefir gert
þau ófær til að hugsa skynsamlega um erlend viðskipti.