Andvari - 01.01.1937, Blaðsíða 18

14
Dr. Valtýr Guðmundsson
Andvari
stjórnarbót svo mikla sem verða mætti, að óbreyttri bú-
setu íslandsráðgjafa í Höfn, en frá henni fengust hægri
menn alls ekki til að víkja. Töldu valtýingar frumvarpi
þessu vísa staðfestingu, enda var kominn nýr íslands-
ráðgjafi, Goos, einn af merkustu lögfræðingum Dana,
og hefur hann auðvitað samið konungsboðskapinn til
þingsins, en eftir þeim boðskap þótti mega vænta heldur
meiri tilhliðrunarsemi af stjórnarinnar hálfu nú en fyrr.
Á alþingi 1901 urðu deilurnar um stjórnarskrármálið
öðruvísi en verið hafði á þingunum 1897 og 1899, og
snerust nú um búsetu ráðgjafans. Andstæðingar valtýsk-
unnar kröfðust þess, að hann yrði búsettur á íslandi,
og eftir þeirri kröfu nefndu þeir sig heimastjórnarflokk,
en valtýingar nefndu sig framsóknarflokk. Um flutning
islenzkra sérmála fyrir konungi var ekki ágreiningur
milli flokkanna, heldur hurfu heimastjórnarmenn að sama
ráði sem valtýingar, að ákveða ekkert um það efni
í stjórnarskrá. Fám dögum eftir að framsóknarmenn
höfðu flutt frumvarp sitt, báru heimastjórnarmenri, sem
voru tíu í neðri deild, fram annað frumvarp, um ráðgjafa
búsettan á fslandi, og skyldi annar ráðgjafi vera í Kaup-
mannahöfn, sem einskonar varamaður ráðgjafans á
íslandi. Svo fór, að tíu manna frumvarpið var fellt í
neðri deild með 12 atkv. gegn 10, og samþykkti deildin
frumvarp framsóknarmanna með sama atkvæðamun.
Þenna meirihluta áttu þeir því að þakka, að einn af
andstæðingum þeirra, Arnljótur Olafsson, gat ekki sótt
alþingi vegna veikinda, og gátu framsóknarmenn eytt
einu atkvæði fyrir heimastjórnarmönnum, með því að
kjósa deildarforsetann úr þeirra flokki. Kom nú stjórnar-
skrármálið til efri deildar, og á meðan það var þar til
meðferðar, fréttist frá Danmörku, að hægristjórnin væri
farin frá og vinsírimenn komnir til valda. Bjuggust