Andvari - 01.01.1937, Blaðsíða 89

Andvari
Hvernig skapasl kvæði og sögur?
85
fóstur alllengi og smáþroski það, og að fæðing þess
verði að lykfum örðug. Þetta kostar að sjálfsögðu því
meira undirbúning, sem meira er í kvæðið spunnið.
Sá sem yrkir kvæði með því móti, að hann leggur í
^væðið hjartablóð sitt, getur eigi hrist það fram úr erm-
lnni, það þori ég að fullyrða. Poe leggur áherzlu á frum-
leikann. Hann er að sjálfsögðu mikill þröskuldur í vegi
skáldsins. Ég vil taka eitt alkunnugt dæmi:
S'káld er beðið um erfiljóð, eða það kýs af sjálfsdáðum
gera kvæði um merkismann eða konu. Nú er til
t>ess háttar kvæða á vorri tungu svo mikil mergð, að
hundruðum nemur og jafnvel þúsundum. Flest skáld eru
a þann hátt vönd að virðingu sinni, að þau vilja ekki
yera síyrkjandi, enda þótt aurar væri í boði. Með því
að halda sér aldrei saman, moldar skáldið sjálft sig.
Með því að kveða nýít kvæði um dáinn mann, sem boð-
le9t kynni að verða, þarf það að vera a. m. k. ekki upp-
lu99a annarra kvæða. Ef skáldið tekur bænina alvarlega
°9 sýnir viðleitni, verður kvæðið að hafa til brunns að
oera altént þó bragð af nýjabrumi. Skáld, sem gerir
væði vísvitandi bragðlaust, fyrir bón, hefir tapað virð-
ln9unni fyrir sjálfu sér, og er komið nærri því að selja
slálfu sér Upp_ f>rátt fyrir þessa hættu, hefir mörgum
®'áldum vorum tekizt að gera góð erfiljóð, ýmist fyrir
ætiastað eða sjálfkrafa. En allur þorri erfiljóða vorra
er á sér soramarkið. Sá bóngóði Matthías, sem gert
efir mörg erfiljóð góð, en tók þó stirt í það oft að
, a þau, hefir vitað vandann og hættuna, sem vofði
’,lr’ ká haettu, að tízkan mundi drekkja frumleikanum, eða
rettara sagt, }{0ma ; veg fyrjr ag hann fæddist. Ef skáld
fasðir
mörg andvana fóstur, er því sjálfu dauðinn vís
» ö uuuvana ÖI“11U UUUU1UM V1°
a, er haft eftir Mark Twain, að enginn skyldi láta
suiásögu frá sér fara nýbakaða, helzt skyldi hún liggja í