Jörð - 17.06.1941, Blaðsíða 138

þeir liafa hugmynd um það, þá er engu líkara, en þeir
telji það mál, sem ekki sé þess virði að gefa því nánari
gaum. Alþingi íslendinga hefir á þessu ári gengið til bráða-
hirgða frá viðskilnaði vorum við Danmörku, og þessa dag-
ana stendur fyrir höndum að kjósa íslenzkan ríkisstjóra,
er fari með hið æðsta vald í landinu. Frelsi og sjálfstæði
íslands, sem glatað var að fullu 1264 og íslendingar
hafa jafnan harmað síðan á mörgum öldum þungbærrar
reynslu, er þar með í orði kveðnu og á yfirborðinu lengra
komið áleiðis, en sjálfan Jón Sigurðsson dreymdi um á
hjartsýnustu augnablikum æfinnar. En raunverulegt frelsi
og sjálfstæði íslenzku þjóðarinnar hefir ef til vill aldrei
verið minna, eða að minnsta kosti ekki í meiri tvísýnu.
Þess er ekki langt að minnast, að íslendingar voru stór-
skuldug þjóð erlendis, sem tæplega gátu litið framan í lán-
ardrottna sína án þess, að á þeim sæi skömmustusvip van-
skilamannsins. Nú bólgnar bankainnstæðan í London dag
frá degi, og flestir íslendingar, frá útgerðarmilljóneranuni
niður í verkamanninn á Bretaflugvellinum, leyfa sér þann
munað að telja sig auðuga menn, sem einskis þurfi að gá
nema njóta hinnar skjótfengnu velsælu. En raunverulega
liafa Islendingar ef til vill aldrei verið fálækari lieldur en
þeir eru nú. Raunveruleg vfírðmæti sín, framleiðsluna,
sem sköpuð er með erfiði landsmanna og atvinnutækjum,
láta þeir af hendi fyrir pappírsinnstæðu erlendis og dýr-
ar framkvæmdir erlends stórveldis greiða þeir með íslenzk-
um pappírspeningum, sem seðlabankinn mokar út jafnt
og þétt.
Síðustu mánuðina hefir ísland stígið lirunadans fjár-
málanna með svo yfirlætisfullu sjálfsöryggi, að Eflirstríðs-
Þýzkaland gerði það ekki betur fjrrir gengishrunið mikla,
né Bandaríkin, áður en kreppan mikla skall yfir þau árið
1929. Að sumu leyti er liér um víti að ræða, er vér höfurn
ekki sjálfir skapað oss, en að öðru leyti er um ómótmæl-
anleg sjálfskaparvíti að ræða, fyrirhyggjuleysi og ábyrgð-
arleysi. Vér eigum ekki sök á hernáminu, en vér berum
tvímælalaust einir ábyrgð á því, ennþá sem komið er,
280 jöru