Uppeldi og menntun - 01.01.1999, Blaðsíða 83

NGÓLFUR ÁSGEIR JÓHANNESSON
Ég skipulegg hvern tínia til hlítar og skrifa í dagbók. Ég gæti þess vel að hafa aldrei
„dauðan" tíma hjá neinum. Mikil skráning fylgir þessu. Ég hefi upplýsingar um
hvar hver og einn er staddur í náminu. Lélegur undirbúningur hvað þetta varðar
hefyir sín á mér og nemendunum. Um þetta má alhæfa töluvert. Flestir kennarar
skrá miklu meira en áður var gert. Við símat á nemendum nýtast þessar upplýsingar.
í viðtölunum kemur fram áhersla á að margs konar vinnubrögð geti verið í sömu
kennslustofu í einu. Narfi Nikulásson segir:
Það er flóknara að kenna en var upp úr 1970. Áður gat nemandi lesið eða ekki, hon-
um gekk vel eða illa að reikna o.s.frv. Við þessar aðstæður naut slíkur nemandi ein-
faldlega stuðningskennslu í viðeigandi grein. Nú eru vandamálin skilgreind sem les-
blinda, ofvirkni, einhverfa eða eitthvað annað. Mótuð eru sérstök úrræði fyrir hvern
og ehm. Þetta leiðir af sér að fjöibreyttari vinnubrögð eru í gangi samtímis í sömu
stofy. Vissulega er stundum lagt sama viðfangsefyið fyrir alla en þá er stundum
unnið úr þeim með ólíkum hætti eftir þvt Imar hæfileikar nemandans liggja.
Blíða Trostansdóttir lýsir vinnubrögðum í kennslugrein á mið- og unglingastigi:
Margar bækur og margvísleg verkefyi í sama námshópnum. Jafyvel gatnlar bækur
notaðar sem ítar- og viðbótarefyi. Þetta kostar meiri óróa og meira los.
Hún tekur fram að nemendur í þessari kennslugrein búi til eigin verkefni:
Slíkt hefði ekki þekkst [um 1970]. Þetta krefst sérhæfðari vinnubragða því að miklu
flóknara er að stjórna verki afþessu tæi en að standa uppi við töflu með innlögn.
Hallgrímur, Narfi og Blíða lýsa hér breyttu hlutverki kennara. Þessi vinnubrögð
krefjast meiri undirbúnings en einnig árvekni og skilvirkni í kennslustundum.
Breytt vinnubrögð ná ekki eingöngu til bóklegra greina. Iþróttakennsla hefur
líka tekið breytingum. Ásta Ragnarsdóttir lýsir hér stöðvaþjálfun sem nú er miklu
meira um. Stöðvaþjálfun
fer þannig fram að nemendur eru ekki allir að fást við hið sama í einu, heldur eru
þeir aðfást við óh'k viðfangsefyi. Efég er t.d. að kenna handbolta, þá gæti einn hóp-
ur verið að æfa uppstökk, annar sendingar, sá þriðji skot að tnarki og sá fjórði að
spila leik þversum yfir völlitm. Þetta eru katmski fjórar til sex mínútur og svo fer
hópurinn yfir á næstu stöð. Áður hefðu allir verið að spila handboltaleik. Kennslu-
tæki eru miklufleiri, bæði stór tæki og lítil, svo setti húlahringir og sippubönd. Etm
fremurfleiri boltar.
Þegar sú spurning vaknaði hvort þetta gerði undirbúning flóknari en áður tíðkaðist
svaraði Ásta þannig:
„Bæði-og". Meiri fjölbreytni sem þýðir auðvitað meiri skipulagningu. En það gerir
starfið líka léttara að hafa ekki hlutina jafyeinhæfa og þeir áttu til að vera. Ég nýti
tnér tölvur að því leyti að ég vinn tímaseðla í tölvum. Þannig gerir tölvan tnér
kleift að undirbúa og skipuleggja betur.
Lýsing Jónínu Karlsdóttur á stöðvaþjálfun og áhrifum hennar á starf kennarans er
áþekk lýsingu Ástu.
í þessum ummælum fór ég hratt yfir sögu og sleppti fjölmörgu sem máli skiptir,
svo sem miklu meiri samvinnu kennara um undirbúning, verkefnum árganga- og
fagstjóra og fleiru sem varla eða ekki var til fyrir 30 árum. Undirbúningur mark-
81