Uppeldi og menntun - 01.01.2000, Side 61

Uppeldi og menntun - 01.01.2000, Side 61
M . ALLYSON MACDONALD Woodworth 1990). Stundum höfðu nemendur tileinkað sér vísindaleg vinnubrögð að einhverju marki. Á áttunda áratugnum var farið að gera athuganir þar sem fylgst var með náms- ferlinu sjálfu. Þær byggðu t.d. á því að fylgjast vel með kennslunni í kennslustof- unni (Eggleston o.fl. 1976), að vinna með hugmyndir nemenda um hugtök í nátt- úrufræði (Driver og Easley 1978) og að skoða misræmi milli námsefnis og færni nemenda (Shayer og Adey 1981). Á níunda áratugnum fóru rannsóknir á forhugmyndum nemenda um náttúru- fræði að hasla sér völl á mörgum stöðum, t.d. í Englandi, í Bandaríkjunum, Frakk- landi, Svíþjóð og Nýja Sjálandi (sjá t.d. Driver og Erickson 1983, Osborne og Frey- berg 1985, Osborne og Wittrock 1985, Miller og Driver 1987, Novak 1988, Marti- nand og Giordan 1989, Andersson 1990). Nokkrir fóru að velta fyrir sér hvaða kennsluleiðir væru heppilegastar til að auðvelda nemendum að þróa hugmyndir sínar. Fjallað var um nám byggt á hugtakavíxlun (conceptual change) þar sem nám er það að skilja og samþykkja ný hugtök af því að þau eru skiljanleg, rökrétt og skynsöm (Posner o.fl. 1982). Einnig var mikilvægt að gera greinarmun á námi sem athöfn (learning-as-task) og námi sem árangri (learning-as-achievement) (Hewson og Hewson 1988). Samtímis var samvinnunám (cooperative learning) rannsakað og prófað í náttúrufræðikennslustofum (t.d. Johnson og Johnson 1987). Óhætt er að segja að eini rauði þráðurinn í umræðunni um nám og kennslu í fræði- og fagtímaritum á tíunda áratugnum hafi verið hugsmíðakenningar (construc- tivist theories). Að hluta til hefur umfjöllunin um hugsmíði verið byggð á hug- myndum Piaget og Vygotsky. Hér vil ég beina athyglinni að hugmyndum sem Vygotsky hefur lagt fram (sjá rammagrein 1), enda eru hugsmíðakenningar Piaget nokkuð vel þekktar á íslandi. Hugmyndir Vygotsky hafa hlotið nafnið félagsleg hugsmíði (social constructiv- ism) (Howe 1995, Hodson og Hodson 1998a). Vygotsky taldi að kennsla og uppeldi ættu ávallt að vera á undan þróun einstaklinga. Líta bæri á einstaklinginn og samskipti hans við náttúrulegt umhverfi sitt, þar á meðal kennara, sem grundvöll þróunar. Án félagslegra samskipta er ekki hægt að stuðla að þróun. Kennarar gegna lykilhlutverki samkvæmt hugmyndafræði Vygotskys. Þeir leiða nemendur á hærri svið skilnings í samskiptum, samræðum og samvinnu þar sem stuðningur kennara miðast við þroska nemendanna. Margt hefur verið skrifað um hugsmíði en að mínu mati er ein aðgengilegasta skilgreiningin sú sem rannsóknarhópur í eðlisfræðimenntun við háskóla í Massa- chusetts hefur notað (UMPERG 1998). Hópurinn gerir greinarmun á hugsmíði sem þekkingarfræði og hugsmíði sem kennslufræði (Tafla 1): 59
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148
Side 149
Side 150
Side 151
Side 152
Side 153
Side 154
Side 155
Side 156
Side 157
Side 158
Side 159
Side 160
Side 161
Side 162
Side 163
Side 164
Side 165
Side 166
Side 167
Side 168
Side 169
Side 170
Side 171
Side 172
Side 173
Side 174
Side 175
Side 176
Side 177
Side 178
Side 179
Side 180
Side 181
Side 182
Side 183
Side 184

x

Uppeldi og menntun

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.