Uppeldi og menntun - 01.01.2000, Blaðsíða 107

ELSA SIGRÍÐUR JÓNSDÓTTIR
sínu. Eldri synir hennar töluðu litla íslensku þegar þeir komu hér í grunnskóla og
Marie álítur að það hefði þurft að veita þeim betri stuðning þegar þeir byrjuðu í
skólanum. Hún sagði: „Það var ekkert verið að taka sérstaklega á móti þeim... þeir
áttu bara að bjarga sér sjálfir strax og fylgjast með og elta hina krakkana."
Lárus fór í leikskóla og var þar afar erfiður. Hann skildi mjög litla íslensku og
brást við með því að hrekkja og stríða. Á þeim tíma talaði hann ekki heldur
frönsku. Leikskólakennarinn sagði að það hefði ekki gengið á öðru en klögumálum
bæði frá börnum og foreldrum. Þegar fjölskyldan var í Frakklandi sumartíma, fór
Lárus að tala heilmikla frönsku og í framhaldi af því gekk betur með íslenskuna og
hann fór að geta gert sig skiljanlegan við leikfélagana. Þegar Lárus komst svo í
skilningssamband við leikskólann, hafði hegðun hans breyst og nú var þetta hinn
ljúfasti drengur.
Perla litla er dugleg að tala. Hún talar fyrst og fremst íslensku, það er málið
sem hún lærði fyrst og hún lærði það hjá ömmu sinni og afa. Þegar Perla var nokk-
urra mánaða kom í ljós að hún var fötluð, hægri hlið hennar var lömuð. Þetta var
erfiður tími fyrir alla fjölskylduna og Li móðir Perlu átti erfitt með að horfast í augu
við fötlun Perlu og vildi ekki tala um hana. Smám saman lenti umönnun Perlu á
ömmu hennar og hún sá um öll atriði í sambandi við fötlun Perlu, svo sem læknis-
skoðanir og þjálfun.
Li fór til Kína, þegar Perla var að byrja að tala og Perla heyrði því eingöngu
íslensku um nokkurra mánaða skeið. Perla tengdist líka ömmu sinni sterkum til-
finningaböndum. Þegar Li kom til baka vildi Perla lítið þýðast hana í fyrstu en fjöl-
skyldan býr öll í sama húsi og Perla er að læra kínversku. Mamma hennar talar
alltaf móðurmál sitt við hana og Perla skilur hana vel og er nú farin að stríða ömmu
sinni með því að tala við hana á kínversku! Foreldrar Perlu tala hins vegar saman á
ensku.
Þessi þrjú börn ganga öll í sama leikskólann, Barnaborg. Meðan Lárus og
Kristín voru þar var verið að vinna verkefni um margmenningarlegt uppeldi.
Starfsfólkinu var ljóst mikilvægi móðurmáls fyrir nám í seinna máli og gerði því til-
raunir með að kenna tvítyngdu börnunum móðurmál sitt. Fengnir voru móður-
málskennarar sem komu einu sinni í viku. Þessi tilraun gekk misjafnlega, erfitt var
að fá kennara og tíð skipti voru á þeim. Best gekk ef móðurmálskennarinn skildi
íslensku og hægt var að tengja móðurmálskennsluna þeim verkefnum sem verið
var að fást við þá stundina. Starfsfólkið leitaðist einnig við að færa móðurmál barn-
anna inn í leikskólann með því að fá aðstoð túlka, þýða tilkynningar, læra kveðju-
orð og söngva á móðurmáli barnanna. Hið síðastnefnda varð sérstaklega vinsælt og
enn er uppáhaldslag sumra íslensku barnanna Meistari Jakob á tælensku. í Barna-
borg voru einnig notaðar margar leiðir til málörvunar í íslensku í daglegu starfi
leikskólans. Þótt nokkur börn væru af sama þjóðerni í leikskólanum, notuðu börnin
ekki móðurmál sitt þar heldur léku sér á íslensku. Samt talaði starfsfólkið um að
skilningi tvítyngdu barnanna væri ábótavant og einn leikskólakennarinn sagði „að
þau væru alltaf með spurn í svipnum."
Perla byrjaði ekki í Barnaborg fyrr en margmenningarverkefninu var lokið og
hún var fyrst og fremst í umsjá eins starfsmanns sem var mjög upptekinn af hreyfi-
105