Uppeldi og menntun - 01.01.2000, Qupperneq 138

Uppeldi og menntun - 01.01.2000, Qupperneq 138
BOÐSKIPTI MIKIÐ FATLAÐRA BARNA Hvernig fóru boðskiptin fram milli mæðra og barna í rannsókninni? Niðurstöður sýndu að mæður barnanna þriggja voru sammála um að boðskiptin við börnin væru skýrust við venjubundnar hversdagslegar athafnir. Hvaða lærdóm má draga af vali mæðranna á aðstæðum til boðskipta? Oft fellur fagfólk í þá gryfju að gera of miklar kröfur til mikið fatlaðra barna og vænta of mik- illa framfara. Slíkt býður þeirri hættu heim að verið sé að kenna þeim og þjálfa á sviðum sem eru fyrir ofan getu þeirra. Eins og fram hefur komið skiptir afar miklu máli að hafa skipulag í umhverfi barnanna. Þetta skipulag á að gefa öryggi og skapa samspil en samtímis laða fram og þróa sjálfstæði barnsins og frumkvæði (Bruner 1975). í skóla barnanna og dagvistarstofnun er yfirleitt farið eftir ákveðnu dagskipulagi og sett upp stundatafla fyrir hvert barn. Þess þarf að gæta að skipu- lagið verði ekki of stíft og komi í veg fyrir að frumkvæði barnsins fái að njóta sín og fyrirfram ákveðnar aðstæður ráði ferðinni um of. í viðtölum lýstu kennarar og þroskaþjálfar barnanna áhyggjum sínum af þessu. Fagfólk getur dregið þann lær- dóm af mæðrum barnanna að nýta beri allar athafnir til boðskipta, ekki bara þær sem eru fyrirfram ákveðnar á stundatöflu. í þessari rannsókn var ekki gerð athugun á hvaða aðstæður fagfólk teldi bestar í því skyni að eiga boðskipti við börnin en það væri verðugt rannsóknarefni í framhaldi af þessari rannsókn. Eins og fram hefur komið voru merki þau sem venjuleg ungbörn hafa yfir að ráða í samspili við foreldra sína höfð til viðmiðunar í greiningu á myndbandsupp- tökunum í þessari rannsókn. Þessi merki eru andardráttur, grátur, hreyfingar, svip- brigði, hljóð, augnaráð og augnsamband, bros, markviss merki (Martinsen 1992, Rye 1993, Nafstad 1996, Papusek 1977, Stern 1985, Jakobsen 1992, Smith og Ulvlund 1991, Lier og Jensen 1981). I niðurstöðum rannsóknarinnar má sjá að hægt var að greina öll þessi merki í samskiptum barnanna við mæður sínar. Börnin sýndu þessi merki þó á afar mismunandi hátt og því gætu þau auðveldlega farið fram hjá þeim sem ekki þekkja börnin eða þær hugmyndir sem hér er byggt á. Oft hefur reynst erfitt að meta boðskipti mikið fatlaðra barna. Niðurstöður rannsóknarinnar virðast því hafa gildi fyrir þá sem starfa með mikið fötluðum börnum sem og fyrir foreldra. Með því að gefa vísbendingar um hvaða merki það eru sem börnin hafa yfir að ráða í samspili er mun auðveldara að átta sig á boðskiptum þeirra og hvaða grunn eigi að byggja í því skyni að rækta þau og efla. í rannsókninni kom í ljós að allar mæðurnar bregðast við gráti barna sinna, andardrætti, svipbrigðum, hljóðaframleiðslu, brosi, augnaráði, og markvissum merkjum þeirra. Komið hefur fram að merkin hjá mikið fötluðum börnum eru oft svo veik að erfitt reynist að sjá þau og túlka og börnin fá því ekki þau svör sem þarf til að boðskiptin þróist (Martinsen 1992, Jakobsen 1992). Þessi hætta er augljóslega fyrir hendi en það var hins vegar kraftaverki líkast að horfa á það samspil sem átti sér stað milli þeirra mæðra og barna sem þátt tóku í þessari rannsókn. Varla fór nokkurt merki fram hjá mæðrum barnanna og þær túlkuðu stöðugt atferli barna sinna og reyndu að finna út um hvað boðmerki þeirra snerust. Oft hefur þeirri spurningu verið varpað fram hvort eðlislæg viðbrögð foreldra við boðskiptum barna sinna séu aðeins til staðar hjá foreldrum ungbarna en hverfi þegar börnin eldist. Slíkt er afar eðlilegt þegar um ófatlað barn er að ræða. í þessari 136
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170
Qupperneq 171
Qupperneq 172
Qupperneq 173
Qupperneq 174
Qupperneq 175
Qupperneq 176
Qupperneq 177
Qupperneq 178
Qupperneq 179
Qupperneq 180
Qupperneq 181
Qupperneq 182
Qupperneq 183
Qupperneq 184

x

Uppeldi og menntun

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.