Hugur - 01.01.1994, Qupperneq 64

Hugur - 01.01.1994, Qupperneq 64
62 Jóhanti Páll Ámason HUGUR Það er til önnur túlkun og vörn fyrir lýðræði sem er ekki eins einkennandi fyrir stjórnmálahugsun samtímans, en sem nokkrar vonir má binda við að mínu viti: Meginregla lýðræðislegra stofnana er, samkvæmt þessari túlkun, að skýra innri árekstra og togstreitu og að kveða upp úr um misvísandi gildi og sjónarhorn sem eru jafn mikil- væg fyrir sjálfsskilning stofnana og fólks. Nákvæm útlistun er ógerleg í stuttum eftirmála, en eitt klassískt dæmi og annað úr samtímanum gætu skýrt nokkur atriði. Klassíska dæmið er velþekkt — en ekki alltaf jafn vel skilið — umræða Tocquevilles um vandmeðfarin tengsl jöfnuðar og frelsis: þau standa fyrir gildisafstöðu sem er gjörólík og kunna að stangast á, og saga nútíma lýðræðis er framar öðru mótuð af gagnverkun þeirra. Löngunin til að umbreyta togstreitunni milli þeirra í stuðning — og því til að láta frelsi og jöfnuð mætast — er eins mikilvæg fyrir nútíma lýðræði og boðorðið um málamiðlun milli þeirra tveggja. Samtímadæmið sem ég tek er úr lýðræðisgreining Alain Touraines í nýjustu bók hans.16 Hann lítur á lýðræði sem síbreytilega og sífellt erfiða samþættingu þriggja lögmála: Endanlegt vald almennings (þ.e. hugmyndin um stjórnvald sem er upprunnið hjá og notað af félags- verum), mannréttindi (þau takmörk sem stjórnvaldi eru sett á grund- velli þátta sem standa utan sviðs stjórnmálanna), og fulltrúaeinkenni stjórnstofnana (sem byggir á getu félagsvera til að skýra hagsmuni sína og koma þeim til skila). Of mikil áhersla á einn þátt á kostnað annars getur ekki annað en leitt af sér fátæklegt eða afbakað lýðræði. Mögulegt er að mótmæla þessu og halda því fram að tengja megi þessi þrjú atriði við sameiginlegan grunn: hugmyndin um sjálfræði í víðum skilningi sem felur í sér tengsl þjóðfélags við stofnanir sínar líkt og tengsl einstaklinga.við hið sameiginlega vald, samfélagið og ríkið. En jafnvel þótt við föllumst á þessa mynd af sjálfræði, þá er það eftir sem áður rétt að einungis er hægt að leiða af henni reglur og boð innan tiltekinna ramma (einstaklings og samfélags, þjóðfélags og sviðs stjórnmálanna). Sérhver þeirra felur í sér sérstök vandamál og það er engin fyrirfram gefin leið til að samræma þau. Að þessu leyti er áhersla Touraines á Qölþætta formgerð lýðræðisins réttlætanleg. Ágúst Hjörtur Ingþórsson þýddi 16 Alain Touraine, Critique de la modernité (París, 1992).
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132

x

Hugur

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Hugur
https://timarit.is/publication/603

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.