Búnaðarrit - 01.01.1913, Blaðsíða 118
114
BÚNAÐARRIT
Hið náttúrlega œtlunarverk eyrans (hins ytra, eyrablaðsins>
er, að taka við hljóðöldum loftsins (skepnur „reisa eyrun“, er
þær hlusta) og leiða þær að heyrnarfærunum í hinu innra eyra,
og að verja heyrnarganginn fyrir skaðlegum áhrifum utan að
(rusli, flugum o. s. frv.; skepnur slá eða „sletta“ eyrunum). Þeg-
ar þessa er gætt, er það skiljanlegt, að skepnum er skaði, að
eyrun sé mikið til skorin af þeim; það heyrir undir illa með-
ferð á skepnum og ætti að varða hegningu. Við mörkun ætti
aldrei að skera burt af eyranu meira en V3 hluta þess.
3. Um nöfu niarka og gerð.
í þessum kafla er sett fremst það nafn, sem notað er r
skránni; merkið: — þýðir: sama sem.
Andfjaðrað — boðfjaðrað; það er (stand)fjöður ofar, hang-
fjöður neðar á sama jaðri.
Biti er fláandi skarð i jaðar eyrans. Upprunalega nafnið
er sjálfsagt bit (eins og bitið væri skarð í), en ekki hefi eg ráð-
ist í að breyta því móti málvenju nú.
Jiragð — hnífsbragð: mjó skora lárótt i jaðar eyrans; undir-
ben, vandgert svo vel sé.
Boðbilt — boðbíldur: stig ofar, hóbiti neðar á sama jaðri.
tíerist bezt svo, að skera tvö lárétt brögð í jaðarinn með hæfil.
millibili; táka svo hornin af að ofan (stig) og neðan (hóbita).
Sama er um þessi ben sérstæð. Varast skyldi að marka stig svo
ofarlega, að það taki upp i vagl eyrans; þá gæti það lesist
blaðstýft.
Fjöður — standfjöður: Varast, að fjöður taki upp í vagl;:
þá er það vaglrifa.
Gat er talið fyr öðrum undirbenjum, ef ekki er yfirmark.
Gat gerist bezt með pípu (likt og söðlasmiðir nota), ella hættir
því við að gróa sarnan, ef lítið er, eða draga mátt úr eyranu,
ef stórt er.
Geirað = jaðraskorið, geirskorið: geirar skornir af báðum
.jöðrum frá miðjum vagli niður á miðjan bol (vaglaxlirnar numdar
burt); eins er geirstýft, geirsýlt, nema hvað þá er líka skertur
broddurinn.
Ilálftaf: skorinn burt jaðar eyrans frá miðjum broddi að
hlust (bein lína).
IJamar — hamrað, hamarskorið: nafnið dregið af líking við
(fornan axar)hamar; „skorið“ þarf hér ekki að bæta við, fremur
en um önnur mörk; því öll eru þau skorin.
Hóbiti — hófbiti, hófur: öfugt stig (tröppustig); nafnið lík-
lega dregið af hói (ketilhói; o: „ketillinn á hónum“) fremur en lióf.