Búnaðarrit - 01.01.1913, Blaðsíða 159
BÚNAÐARRIT
155
öllum áhöldum sæmilegum. Hvað þyrftu hinir sömu
héraðsbúar mikið stofufé til að koma upp 10 smástöðvum?
Fyrst ber að gæta þess, að 1050 krónur er alt of
lág áætlun á því húsi, sem S. E. talar um, þegar búið
væri að byggja það upp til sveita. í áætluninni er
Reykjavíkurverð á öllu efni. En efnið er mun dýrara í
flestum sveitum en þar gerist. Auk þess bætist við
flutningskostnaður frá höfn til þvottastöðvarinnar, sem
■oft yrði erfiður og langur. Eg býst því við, að slík
smástöð mundi að jafnaði ekki kosta minna uppkomin
en 1400-—1500 krónur, þegar áhöld væru talin með,
þau sem henni hlytu að fylgja. Það yrðu þá 14—15
þús. krónur, sem 10 smástöðvar kostuðu héraðsbúa, eða
með öðrum orðum: 4—5 þús. króna mismunur á einni
■stórri stöð og 10 smástöðvum.
Þó þetta beri að skoða sem dæmi, þá sýnir það þó,
að talsverðar líkur geti verið fyrir því, að heppilegra sé,
að sem stærst svæði sameini sig um þvottahús, og að
húsin sé sem stærst, þegar um stofnkostnað er að ræða.
Og væri það þá einn kosturinn við stóru stöðvarnar, að
þær væru talsvert ódýrari að tiltölu en hinar í byrjun,
útheimtu minni stofnkostnað.
Nú má gera ráð fyrir því, að oft mætti nota vatns-
afl í stað mótorafls, þar sem svo hagaði til, en það yrði
líka stórvægilegur sparnaður á stofnkost.naði og reksturs-
kostnaði. Ennfremur mætti minka reksturskostnað með
því að nota loftþurk, þegar hann gefst, i stað gufuþurks.
Að öllu þessu athuguðu, virðist mér fleira mæla
með því að hafa þvottastöðvar að jafnaði fáar og stór-
ar heldur en margar og smáar. Með því mundi stofn-
kostnaðurinn verða minni. Að vísu veit eg ekki, hve
dýrar þessar þurkvélar, sem S. E. nefnir, muni vera.
En ekki gæti komið til mála, að kaupa dýrar vélar
nema að eins á stórar þvottastöðvar.
S. E. hyggur, að erfitt reynist að koma á jöfn-
uði við mat ullarinnar eftir gæðum, svo að hver ullar-