Búnaðarrit - 01.01.1913, Blaðsíða 133

BÚNAÐARRIT
129
verulegan rekspöl, og það verður hún að komast. Það
•er því ekki lítils vert, að hafa góðan grundvöll að byggja
á í þessu efni, og hér dugir ekki reynsla annara þjóða,
vegna þess aðallega, að framræslan er gerð hér undir
•öðrum skilyrðum og jafnaðarlega í öðrum tilgangi, og
mönnum er algerlega ókunnugt um, hver munur kann
að vera á starfi eða áhrifum skurðanna í íslenzkri jörð,
saman borið við það sem annarstaðar er. Og þótt vera
kunni, að lítil ástæða sé til að gera ráð fyrir miklum
mun á þessu> þá er þó ekki ólíklegt, að loftslagið, eink-
um vetrarfrostin, hafi haft nokkur áhrif á eðli jarðvegar-
ins, hvað vatnsleiðslu hans snertir o. fl., sem hér kemur
til greina. Yegna ólíkra staðhátta og náttúruskilyrða
verður því í þessu, sem svo mörgu öðru, nauðsynlegt að
hafa innlenda reynslu og rannsóknir að byggja á, ef
farið verður að stunda framræslu til muna, og það verður
að gerast, því að framræslan er með réttu talið það
jarðabótastarf, sem verður að ganga á undan flestum
•öðrum, því að vatnið, „dautt" kyrstöðuvatn, sem gerir
jarðveginn votan, súran og kaldan, er, eins og áður er
bent á, oft — og víða — það sem stendur jarðræktinm
mest fyrir þrifum og mótar gróðurinn. Næst því ab
friða hið ræktaða land er framræslan oft fyrsta skilyrðið
fyrir arðvænni jarðrækt.
Til dæmis um það, hversu óábyggilegur sá grund-
völlur er, sem bygt er á um millibil skurðanna, má
benda á tilraunir, sem T. Westermann, prófessor við land-
búnaðarháskólann í Khöfn, hefir gert um vatnsleiðslu
jarðvegar í stórum kerum með 1 dm2 yfirborði. Hann
fann að vatnið seig alt að 11 sinnum hraðara í leir en
í sandi. Við tilraunir úti í náttúrunni var munurinn
ekki svona mikill, en vatnið seig þó altaf nokkru hrað-
ara í leir en í sandi, jafnaðarlega hálfu hraðara. Ann-
ars er það kunnugt, að leir er talinn leiða vatnið verst
°g þurfa þar af leiðandi þéttasta skurði. Tilraunir W.
sýndu það, að millibil skurðanna mátti vera 185 fet, eða