Búnaðarrit - 01.01.1933, Blaðsíða 464
454
BÚNAÐARRIT
fé, og fá það allt í senn samstætt að ytra útliti og innri
eiginleikum, kynhreint, harðgert og hraust?
Til þessa hefir aðallega verið reynt að fara tvær leiðir
að þessu takmarki. Onnur er sú, að kaupa hrúta að,
og reyna með þeim að færa þá kosti, sem taldir eru að
vera hjá hrútnum, yfir á heimaféð.
Þetta er sú leiðin, sem fjöldinn hefir reynt að fara,
enda verið eggjaður á það af mörgum. En með henni
næst markið aldrei. Eg kem að henni síðar, því hún er
neyðarleið, sem fara verður þegar annað þrýtur, og leið.
sem mjög oft má fara með góðum árangri, þegar ein-
ungis er að því stefnt að fá féð arðsamara.
Hin leiðin er sú, að velja úr heimafénu það, sem er
næst því að vera eins og maður vill, og æxla það sam-
an. Fá þannig upp stofn af sjálfu heimafénu og hrein-
rækta hann. Þetta er hinn mjói og þröngi vegur að
marki þessu, og þann veg ræð ég mönnum til að reyna
að fara. Til þess nú að geta það, þá verða að vera til
staðar viss skilyrði í sjálfri fjárræktinni, en það vantar
enn afarmikið, að þau séu almennt til staðar hér á landi.
En þau þurfa og eiga að verða það.
Það er þá fyrst, að bóndinn þarf að þekkja ærnar
sínar, hvora frá annari, alveg eins og hann þekkir fólkið
í sveitinni. Hverja á þarf hann að þekkja með sínu
nafni, og hafi þær ekki nöfn, eða sé hann ekki viss að
þekkja þær hvora frá annari, af því að hann er ekki
fjárglöggur, þá á hann að auðkenna þær, hvora með
sínu auðkenni, svo glöggt sjáist hver hver er. Hyrnt fé
er langbezt að auðkenna með því að brennimerkja það
á horn og gefa hverri á þar með sitt númer. Til þess
að geta þetta, þarf bóndinn að eiga 9 tölubrennimerki
með tölunum 0 til 9 á og eru þá stafirnir 6 og 9 á
sama járni. Á þessari aðferð, sem tvímælalaust er sú
bezta, til að merkja með hyrnt, fullorðið fé, er sá erfið-
leiki, að einstaka fjáreigendur hafa þann ósið, að nota tölu-
brennimerki sem sérmerki — brennimark sitt. Það er engu
Á