Búnaðarrit - 01.01.1933, Blaðsíða 476
466
BÚNAÐARRIT
Sá bóndi, sem fara verður þessa síðari leið, þarf
aldrei að búast við að eignast viðvarandi kynhreint fé.
Hann fær það ekki kynhreint, og má því eiga víst, þó
honum heppnist um tíma að fá það gott, að það gengur
úr sér aftur. Hann þarf því að endurtaka hrútakaupin
aftur og aftur með fárra ára millibili, eða ef til vill á hverju
ári, en sé hann heppinn í hrútavalinu, gleymi aldrei að
gera sömu kröfur til kosta hrústins og ánna sinna og
dálítið meira, gæti þess, að kaupa aldrei hulda galla inn
í hjörðina með honum, og fylgi frá ári til árs sama
grundvelli við valið, þá getur hann vænzt að eiga gott
og afurðaríkt fé, þótt aldrei verði það kynhreint.
Áður en ég lík máli mínu, skal ég benda ykkur með
örfáum orðum á sárfá atriði, sem við koma meðferð og
arðsemi fjárins, en eiga ekkert skylt við kynbætur.
Fyrst þetta, ekkert fódur er ódýrara en það, sem
skepnan tekur sjálf úti á jörðinni. Þess vegna á vitan-
lega að nota beit að vetrinum eftir föngum. Það er löð-
urmannlegur ósiður að gefa fé inni, af því menn ekki
nenna að beita því og fylgja því, þegar það er úti,
Hver tugga, sem sparast að vetrinum, fyrir meiri og
betur notaða beit, er sama og aflað hey að sumri. Og
allir vita, að það að afla heyjanna kostar fé. Notið því
beitina.
Þá þetta. Það er trú margra, sem byggist á reynzlu, að
jörðin sé svo létt, að féð haldist ekki við á beitinni. Hafi
menn þá ekki annað að gefa með beitinni en létt úthey,
eins og víða á sér stað, þá er ekki mögulegt að fá féð til
að éta svo mikið af því, sem það þarf, til að haldast við, ef
beitt er. Það hefir hvorki nóg kviðrými til þess, né nægi-
lega sterk meltingarfæri. Vegna þessa er sauðféð um nærri
Ú4 hluta landsins gefið inni í ca. tveggja mánaða tíma
að vetrinum. Þetta er óþarfa heyeyðsla. Reynzlan er
búin að sýna, að með því að gefa fénu með þessari
léttu beit lítið en kraftmikið fóður, má fá féð til að nota
beitina til fullnustu. Og reynslan sýnir, að það er mjög