Uppeldi og menntun - 01.01.2005, Qupperneq 9

Uppeldi og menntun - 01.01.2005, Qupperneq 9
Uppe ld i og menn tun K R I S T J Á N K R I S T J Á N S S O N 14. árgangur 1 . he f t i , 2005 Er kennsla praxis? Nokkrar aristótelískar efasemdir um ný-aristótelisma í menntamálum Viss tegund ný-aristótelisma sem tengir rök og íhugun í menntun við hið gríska hugtak fronēsis (siðvit eða siðferðilega glöggskyggni) og lýsir kennslu sem praxis (gjörð af ákveðinni tegund) hefur rutt sér mjög til rúms í menntaumræðu samtímans og mun ugglaust vekja áhuga kennara. Höfundur greinir fjóra meginþætti þessa nýja fronēsis-praxis viðhorfs: þá skoðun að a) þekkingar- og aðferðafræði Aristótelesar feli í sér að hagnýt heimspeki komist af án hefðbundins aðferðar- eða kenningargrunns; b) „framleiðsla“ undir handarjaðri technê (verksvits, kunnáttu, tækni) sé að fullu útreiknanlegt ferli, í andstöðu við „gjörð“, þar á meðal kennslu, undir handarjaðri fronēsis; c) fronēsis beri að túlka út frá siðferðilegri stakhyggju (moral particularism) er bjóði öllum algildum reglum birginn; og d) kennslustörf í skólum séu réttast skilin sem praxis, með ásjá fronēsis. Höfundur leiðir rök að því að enginn þessara þátta eigi sér fullnægjandi stoð í ritum Aristótelesar, né standist nákvæma skoðun. Sú hug- mynd að kennsla sé praxis í skilningi ný-aristótelismans hjálpar kennurum ekki að hugsa um og skilja starf sitt. NÝ-ARISTÓTELISMI Í MENNTUN Síðasta aldarfjórðunginn eða svo hefur aristótelismi gengið í mikla endurnýjun líf- daganna í umræðu um menntun og kennslu. Svo rammt hefur kveðið að endurkomu aristótelískra hugmynda að ekki aðeins ein tegund ný-aristótelisma hefur skotið upp kollinum heldur að minnsta kosti þrjú mismunandi afbrigði. Hið fyrsta mætti nefna eþos-viðhorfið, en það er runnið undan rifjum svokallaðrar samfélagssinnaðrar siðfræði og stjórnspeki. Samkvæmt því ber menntahugsuðum að leggja rækt við hið hefðgróna, rótfasta samfélag og siðvenjur/staðblæ (eþos) þess, þar á meðal staðblæ skólans sem stofnunar. Þótt eþos-viðhorfið eigi sér vissulega nokkra stoð í ritum Aristótelesar, einkum Stjórnspeki hans, þá hafa talsmenn þess tekið traustataki hugmyndir ýmissa annarra hugsuða, svo sem Gadamers um réttlætingu hefðarhelgaðra fordóma og Hegels um hlutgervingu aldarandans, og hneppt í eitt fang. Í Þýskalandi, þar sem eþos-viðhorfið hefur mest verið rökrætt, er þessum tals- 9
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152

x

Uppeldi og menntun

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.