Uppeldi og menntun - 01.01.2005, Blaðsíða 112

Stjórnendur í þéttbýlisskólanum taka í sama streng og aðrir um að ung börn séu
óagaðri og ókyrrari en áður. Þeir tiltaka flestar sömu skýringar og aðrir starfendur en
benda jafnframt á að hlutur kennara í uppeldismótun ungra nemenda sé verulegur
og að merkja megi óöryggi bæði meðal foreldra og kennara í umgengni við börnin. Í
skólanum í sjávarþorpi vildu stjórnendur skólans ekki taka undir að börnin væru
almennt ókyrrari en áður en fannst þó mega merkja að yngri nemendur hlustuðu af
minni athygli og einbeiting þeirra væri slakari. Uppeldisaðstæður væru mjög
breyttar. Nefndu þeir sérstaklega að börn búi nú alveg frá fæðingu við miklu meiri
hraða og skort á kyrrð og ró bæði heima hjá sér og annars staðar. Þeir tóku fram að
samskipti nemenda við börn af erlendum uppruna gangi yfirleitt vel. Í sveitaskólanum
eru stjórnendur skólans þeirrar skoðunar að nemendur séu yfirleitt frjálslegri og
ófeimnari en áður en höfnuðu því að yngstu nemendur væru almennt ókyrrari en
fyrir 10–20 árum. Aðstæður nemenda á heimili töldu þeir svipaðar og hjá börnum í
þéttbýli. Nemendur kynnu að vísu „ýmislegt fyrir sér“ í framkomu og orðbragði en
þeim væri fljótt gert skiljanlegt að slíkt yrði ekki liðið í skólanum. Sú afstaða bæri
árangur enda starfsfólk samtaka um að láta það ekki viðgangast.
Í þéttbýlisskólanum telur fulltrúi yfirstjórnar skólans að merkja megi aukna ókyrrð
meðal ungra nemenda. Skýringar liggi í uppeldisaðstæðum og umhverfinu. Hann
vísaði því á bug að leikskólinn eigi hér einhverja sök og lagði áherslu á að samstarf
foreldra og skóla væri lykill að umbótum í þessum efnum.
Í skólanum í sjávarþorpi hafði viðmælandi frá yfirstjórn skólans ýmislegt að athuga
við félagspólitík og skólastefnu síðari ára. Að hans mati er einelti síst meira nú en
áður fyrr en grunnskólinn sjálfur ætti reyndar verulegan þátt í vanlíðan og slæmri
hegðun nemenda sökum þeirrar margvíslegu mismununar sem þar viðgengist. Skýr-
ingar á neikvæðri hegðun barna og unglinga megi einkum rekja til tveggja þátta,
tímaleysis foreldra og skaðlegra áhrifa frá tæknimiðlum nútímans. Ekki sé síður
nauðsyn að ungt fólk sæki námskeið um uppeldi ungra barna en fræðslu um tölvur
og fjölmiðlun.
Í sveitaskólanum eru viðmælendur frá yfirstjórn skólans óvissir um hvort byrjendur
almennt í grunnskólum séu ókyrrari núna en fyrir 10–20 árum, hölluðust frekar að
því að svo væri alls ekki. En báðir voru þess fullvissir að framkoma og hegðun
nemenda, og ekki síst byrjenda, í þessum grunnskóla væri jákvæðari og betri í dag en
fyrir fimm árum eða svo og þökkuðu það fyrst og fremst komu nýrra stjórnenda að
skólanum og þeirri skólastefnu sem þeir fylgdu og nyti mikils stuðnings bæði innan
skólans og utan. Nefndu þeir sérstaklega markvissa samvinnu leikskólans og grunn-
skólans og töldu málefni skólanna í góðum farvegi og njóta stuðnings innan sveitar-
félagsins.
Svör foreldra og starfsfólks í spurningakönnun
Viðhorf starfsfólks eins og þau birtast í spurningakönnun eru svipuð viðhorfum for-
eldra. Starfsmenn eru þó ekki eins líklegir og foreldrar til að telja að einelti hafi auk-
ist en hlutfallslega fleiri í hópi foreldra álíta að hegðun nemenda hafi versnað á und-
anförnum árum. Þess má geta að í spurningakönnun eru 70% foreldra sammála þeirri
fullyrðingu að börn séu frjálslegri og virðist því agalausari.
G R U N N S K Ó L A R Í Ó L Í K U M B Y G G Ð A R L Ö G U M
112