Uppeldi og menntun - 01.01.2005, Blaðsíða 45

Uppeldi og menntun - 01.01.2005, Blaðsíða 45
áhersla á að í rannsóknartengdu kennaranámi sé leitast við að efla bæði persónu- legan og faglegan styrk nemanna (Kansanen, 2005). Hugsanlega tengjast niðurstöð- urnar og þessar áherslur á persónu kennarans breyttum aðstæðum í nútímasam- félagi. Félagsfræðingurinn Ulrich Beck (1999) kallar nútímasamfélagið „áhættusam- félagið.“ Vegna hraðra samfélagsbreytinga og upplausnar á hefðum hafa valkostir aukist; krafa er gerð um sveigjanleika og áhersla lögð á einstaklingsmótun sem felur meðal annars í sér aukna ábyrgð einstaklinga á eigin námi. Sérstaka athygli vekur hversu mikla þýðingu vettvangsnámið hefur. Trú á eigin getu til að ráða við starfið og áhugi á náminu tengist reynslu nemanna í vettvangs- námi og samskiptum við viðtökukennara. Ábyrgð viðtökukennara er mikil. Að sumu leyti virðast þessar niðurstöður styðja hugmyndir Lave og Wenger (1991) um að af- gerandi þáttur starfsnáms felist í úrvinnslu þekkingar og reynslu á vettvangi, þar sem nemandinn þróar með sér nýjar leiðir til að túlka og bregðast við í starfi, undir leiðsögn reyndari starfsmanna. Efasemdir vakna samt um hversu vel tekst til um þetta ferli. Þá er átt við að nemarnir virðast vera uppteknir af því að „lifa af“ vett- vangstímabilið og eru afar viðkvæmir fyrir því sem gerist í starfinu. Vettvangsnámið sjálft felur í sér ögrun, álit viðtökukennara skiptir nemana miklu og þeir eru nemun- um fyrirmynd þegar vel tekst til. Niðurstöðurnar segja á hinn bóginn lítið um hversu ögrandi samskipti við viðtökukennarana eru og ekki er margt sem bendir til að nem- arnir fái stuðning við að tengja fræðilega og hagnýta þekkingu úr náminu í Kennara- háskólanum við eigin reynslu á vettvangi. Reyndar er þessi rannsókn takmörkuð; hún beinist ekki sérstaklega að því að skoða þá ögrun sem felst í félagslegum sam- skiptum og menningarlegri umgjörð starfsins (sbr. Chaiklin og Lave, 1996). Margar rannsóknir benda til þess að leiðsögn fyrsta árs kennara og kennaranema sé afar mikilvæg og jafnframt til þess að slíkri leiðsögn sé í mörgum tilvikum ábótavant (Feiman-Nemser, 2003; María Steingrímsdóttir, 2005). Líklega vantar töluvert upp á að leiðsögukennarar hér á landi séu undir það búnir að skapa „námssamfélag“, og styðja nemana þannig í að öðlast vald á sífellt fjölbreyttari leiðum til að túlka og bregðast við því sem gerist í daglegu starfi (sbr. Edwards o.fl., 2002). Við endurskoðun á kennaramenntun hér á landi verður að huga vel að menntun og hlutverki viðtökukennara og jafnframt að þeim menntunarmöguleikum sem búa í tengslum kennaranema við vettvang. Innan kennaramenntunarstofnana fer bæði fram hagnýtt og fræðilegt nám og hið sama þarf að gilda um vettvang. Nemarnir öðlast hagnýta reynslu í vettvangsnámi en þeir þurfa líka undirbúning og stuðning við að geta skoðað starfið og sig sjálfa með augum „fræðimannsins.“ Þannig verður reynsla á vettvangi nokkurs konar rannsóknarverkefni, svipað og Finnar leggja áherslu á í rökum fyrir rannsóknartengdu kennaranámi (Kansanen, 2005) og sam- ræmist einnig hugmyndum um aðstæðutengt starfsnám (Chaiklin og Lave, 1996). Rannsókninni var ætlað að varpa ljósi á þá stuðningsramma sem núverandi kenn- aranám í Kennaraháskóla Íslands myndar um nám nema á grunnskólabraut. Það sem reynist nemunum einkum vel er persónuleg reynsla í vettvangsnámi, og persónuleg samskipti við viðtökukennara og við „góða kennara“ í Kennaraháskólanum, sem vekja áhuga þeirra á innihaldi námsins og á kennarastarfinu. Allt þetta virðist skapa stuðningsramma sem eru nemunum mikilvægir og bendir til þess að viðhorf til eigin R A G N H I L D U R B J A R N A D Ó T T I R 45
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152

x

Uppeldi og menntun

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.