Uppeldi og menntun - 01.01.2005, Page 53

Uppeldi og menntun - 01.01.2005, Page 53
gangsverkefni. Hann telur að mótun sameiginlegrar framtíðarsýnar sé hluti af námskrárgerð og kannski mikilvægasti hluti hennar. En til þess að framtíðarsýn hafi tilætluð áhrif þurfa allir í stofnuninni að taka þátt í að móta hana og eigna sér hana. Það dugir skammt að samþykkja framtíðarsýn með hálfum huga ef hún á að þjóna tilgangi sínum (Börkur Hansen og Smári S. Sigurðsson, 1998). Mikilvægi almennrar þátttöku starfsmanna í áætlunum og ákvörðunum kemur víða fram. Í riti menntamálaráðuneytisins Sjálfsmat skóla (1997) segir að grundvallarfor- senda skólanámskrárgerðar sé að allt starfsfólk skóla sé tilbúið að leggja sitt af mörkum enda eigi skólanámskráin að endurspegla sameiginleg markmið og vera öflugt þróunartæki hvers skóla. Owens (2001) talar um hugtakið hlutdeild (ownership) og segir að ákvarðanataka snúist um þátttöku í að leysa viðfangsefni og jafnframt þátttöku í að taka ákvarðanir. Hann segir að hlutdeild stuðli að meiri ábyrgð hjá fólki gagnvart árangri stofnana. Með því að vera hluti af markmiðssetn- ingu og ákvörðunum hópsins finni einstaklingar hagsmuni í því að vinnan gangi vel. Slíkt örvi hópavinnu sem sé einkenni árangursríkra stofnana. Dalin (1993) segir að skapa verði hlutdeild um hugmyndir og um breytingaferlið en bendir á að það sé að- eins hægt þegar einstaklingar treysti hver öðrum og ræði opinskátt saman. Bloom (2000) talar einnig um traust og segir að þátttaka starfsmanna í ákvarðana- töku tryggi ekki endilega betri árangur, heldur þurfi að ríkja traust á milli starfs- manna til þess að ákvörðun nái fram að ganga. Opið og traust umhverfi skapist þegar stuðlað er að skoðanaskiptum og hún segir að fólk verði að fá að tjá tilfinningar sínar án hræðslu við aðfinnslur. Traust er undirstaða breytinga að mati Evans (2001) sem hann telur enn nauðsynlegra þegar stofnun stendur í breytingum sem kosta mikla fyrirhöfn og færni, sérstaklega stofnanir á borð við skóla sem bjóða upp á takmark- aða ytri hvatningu (peninga, stöðu, völd). En hann bendir jafnframt á að traust sé jafn brothætt og það er dýrmætt og ef það bregst sé nær ógjörningur að bæta fyrir það. Því er haldið fram að það sem gerist á meðan skólanámskrá er í smíðum, þ.e. ferlið sjálft, sé ef til vill mest um vert. Samskiptin, samvinnan, upplýsingarnar, vitneskjan, samstaðan sem hún stuðlar að, sé líklega hinn raunverulegi ávinningur og sá mikil- vægasti (Menntamálaráðuneytið, 1991). Spodek og Saracho (1994) segja þýðingar- mikið fyrir félagslegar þarfir fólks að það finni að öðrum þyki vænt um það og sé um- hugað um velferð þess. Tilfinningalegur stuðningur sé máttugt afl sem stuðli að já- kvæðum starfsanda og gagnkvæmur stuðningur starfsmanna og traust í starfsum- hverfinu geti leitt af sér samábyrgð. Þau segja opin tjáskipti nauðsynleg til að komast hjá misskilningi og umhverfi sem stuðlar að vinveittum, styðjandi tengslum, hjálpi einstaklingum að öðlast starfsánægju og sjálfskennd. Að þeirra mati á skólaumhverfið að einkennast af sameinuðum liðsanda, sterkri stéttarvitund, sameiginlegum fag- legum skilningi og koma þurfi í veg fyrir klíkumyndanir. Samkvæmt Neugebauer (1998) er þrennt sem stuðlar að starfsánægju hjá kennur- um. Í fyrsta lagi að starfið sé merkingarbært, kennari verður að finna mikilvægi, gildi og verðleika vinnunnar. Ef hann trúir því að kennslan hafi tilætluð áhrif á börnin mun hann vinna vel til að svo verði. Í öðru lagi að finna til persónulegrar ábyrgðar gagnvart árangri vinnu sinnar. Hafi hann stjórn á áætlunum og framkvæmd í I N G V E L D U R H R Ö N N B J Ö R N S D Ó T T I R 53
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144
Page 145
Page 146
Page 147
Page 148
Page 149
Page 150
Page 151
Page 152

x

Uppeldi og menntun

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.