Búfræðingurinn - 01.01.1951, Blaðsíða 113

BÚFRÆÐINGURINN
111
Áburður er mjög lítið notaður í akra og sums staðar alls ekki neitt.
Moldin er svört og mjög frjósöm og sumarveðráttan hlý. En til þess að
halda landinu við, svo að það gangi ekki úr sér, eru viðhöfð sáðskipti
og landið hvílt öðru hverju. Algengast er að hvíla landið 4. hvert ár. Á
fyrsta ári eftir hvíld er venjulega sáð hveiti og hör, næsta ár byggi og
þriðja árið höfrum og maís. í staðinn fyrir hvíld gefst vel að setja
kartöflur í landið, því að þær gefa jörðinni svo mikið aftur, svo að í
sumum tilfellum jafnast það á við hvíld.
Annars er lögð á það mikil áherzla meðal leiðbeinandi manna og
góðra bænda að hvíla landið reglulega. Fyrir áhrif sólarljóssins safnar
moldin beinlínis forða, eins og glöggt má sjá á uppskeru næstu ára
■oftir hvíld. Fyrsta árið er sprettan bezt, næsta ár lakari og þriðja árið
minnst. Það er líka annað atriði, sem gerir nauðsynlegt að hvíla land-
ið: fjöldi illgresistegunda sækir í akrana og gerir árlega mikið tjón. En
hvíldarárið gefst gott tækifæri til þess að lofa illgresisfræinu að spíra
°g bíða svo, þangað til að plantan er komin á visst þroskastig. Þá er
farið með plóg eða herfi á akurinn og allt eyðilagt, sem þá var komið
upp, og þannig er haldið áfram allt sumarið, eftir því sem þurfa þykir.
Hestar eru ekki lengur notaðir við akurinn, en dráttarvélar komnar
1 þeirra stað. Mörg meðalstór og öll stærri heimili hafa 2 dráttarvélar,
aðra minni, álíka stóra og Farmal H, og hina stærri.
Landið er plægt á haustin eða strax þegar lokið er við að þreskja.
Flestir plægja með þriggja skera plóg, 3—4 þumlunga rista. Ennfremur
eru mikið notaðir diskplógar, sem einnig er hægt að stilla á sama hátt
'°g plóg. Algengir eru 6 feta breiðir diskplógar. Þeir eru fljótvirkir,
hægt er að plægja 25—30 dagsláttur á dag. Á vorin er svo farin ein
Umferð með diskherfi eða gaddaherfi um landið. Gaddherfin eru mikið
notuð, þau eru breið, 22 fet, og létt og hægt að fara hart með þau,
enda fljótlegt og skemmtilegt að vinna með þeim. Sáningin fer frarn
með sérstakri vél, sáningarvél, sem er allmikið verkfæri. Hún sáir í
t'aðir, og liægt er að stilla nákvæmlega, hve mikið af fræi fer í gegnum
hana, einnig hve djúpt er sáð. Algengasta breidd þessara véla er 12 fet.
Nú á síðari árum hefur orðið nokkur breyting á vinnuaðferðum við
þreskinguna. í stað stóru þreskivélanna eru nú komnar minni vélar
(Combine) og í stað bindaranna kornsláttuvélar. Algengastar eru vél-
ar með 12 feta löngum ljáum. Stráið fellur af ljánum inn á færiband,
sem flytur það til annarrar hliðar og skilur við það í mjóum garða.
L