Búfræðingurinn - 01.01.1951, Blaðsíða 79

BÚFRÆÐINGURINN
77
að sú bjartsýni sé ekki tímabær, og við ættum fyrst og fremst að rækta
skóg í því skyni að prýða umhverfi heimila okkar og nota þá til skjóls
óðrum nytsamari gróðri.
í flestum löndum, þar sem landnám hefur farið fram, hafa skógarnir
verið beittir, höggnir eða brenndir. Þótt sú niðurrifsstarfsemi hafi oft
gengið of langt, þá er það óneitanleg staðreynd, að allt það land, sem
er vel fallið til ræktunar, hefur þótt og þykir enn í dag of dýrmætt til
skógræktar.
Þessi staðreynd er í fullu gildi hér á landi. Hins vegar er mikið til af
landi, sem er ekki talið ræktanlegt, þar á meðal innan sandgræðslu-
svæðanna, — og það væri vissulega mjög ákjósanlegt, ef hægt yrði að
koma skógarhríslum í þetta land. En við skulum hafa það hugfast, að
sumt af þessu landi þarf fyrst að græða upp með heilgrösum, svo að
skógur geti þrifizt þar, því að skógur þolir ekki sandsvarfið, svo að
dögum, vikum og jafnvel mánuðum skiptir, eins og sum okkar ágætu
sandgrös.
Liggur því í hlutarins eðli, að við ættum að leggja ennþá meiri rækt
við að græða upp auðnirnar, gera nytjalaust land að nytjalandi, — en
það er ekki eins aðkallandi að skipta um gróður á grónu landi. — Þess
vegna á sandgræðslan að koma fyrst, skógræktin í kjölfar hennar.
*
Sandjarðvegur er að mörgu leyti mjög dýrmætur jarðvegur. Hann
er hlýr, hann er auðunninn til ræktunar, og jafnframt því, sem hann
er snauður að lífrænum efnum, er hann ríkur að ólífrænum efnum, sem
eru jafnnauðsynleg fyrir þroskastig jurtanna og lífrænu efnin.
Dýrmætasta og öruggasta ræktun hér á landi er grasrækt, og á það
Pó sérstaklega við um ræktun á sendinni jörð, ekki einungis á íslandi,
heldur og um allan heim.
Hvernig á síðan að nytja þetta land? Það er tvennt, sem kemur til
greina. Annars vegar á að nota það til beitar, hins vegar til ræktunar.
Um fyrra atriðið, beitina, get ég að svo komnu máli verið stuttorður,
°g á ég þar við sauðfjárbeitina. Meðan það skipulagsleysi í þeim mál-
Uln ríkir enn í dag, sem tíðkazt hefur hér á landi í meir en 1000 ár, að
sauðfénu er beitt eftirlitslaust án nokkurra takmarkana, þ. e. án tillits
LI beitarþols gróðursins milli fjalls og fjöru að heita má, kemur þetta
fyrirkomulag eða öllu heldur fyrirkomulagsleysi með öllu í veg fyrir,
að sauðfjárbeit komi til greina á sandgræðslusvæðunum, því að ís-