Búfræðingurinn - 01.01.1951, Blaðsíða 46

44
BÚFRÆÐINGURINN
að verðleikum hér á landi á undangengnum öldum. Kjöt, ull, gærur,
tólg og garnir hefur oft verið flutt út héðan í allstórum stíl, en auk
þess haft til neyzlu innanlands.
Aðalmarkmið sauðfjárræktarinnar verður þó að teljast framleiðsla
á dilkakj öti og ull. Það sjónarmið skal því ráða úrslitum í kynbótum
sauðfjárins og allri ræktun þess.
III.
íslenzka sauðféð er mjög misjafnt að ytra útliti. Það er einnig
mjög misjafnt, hvað afurðir snertir, bæði um magn þeirra og gæði.
Flest er af hvítu fé, en margt er mislitt, svart, grátt, mórautt, allavega
flekkótt og skræpótt. Það er ýmist hyrnt, hnýflótt eða kollótt. Það er
misstórt, svo að ær geta vegið allt frá 35 til 100 kg á fæti við sambæri-
leg skilyrði. Afurðirnar, einkum kjötið, sveiflast litlu minna. Dilkar á
sama aldri geta haft kroppþunga allt frá 10 kg eða minna upp í 25 kg
eða meira. Kynjesta í einstökum stofnum og með einstaklingum innan
íslenzka sauðfjárins er oftast lítil og stundum alls engin. Af þessari
ástæðu og fleirum tel ég ekki fært og enn ekki tímabært að tala um
neitt sérstakt kyn innan íslenzka sauðfjárstofnsins. Enda er það svo, að
þótt þessi sami sauðfjárstofn hafi verið haldinn hér yfir 1000 ára
tímabil, þá hefur sauðfjárræktin verið rekin þannig fram á síðustu
áratugi, og er víða enn, að ekki er nein von til, að hér hafi skapazt
sauðjjárkyn, sem geti borið slíkt nafn með réttu.
IV
Til þess að gera sér sem Ijósast, hvernig það sauðfé er, sem við nú
höfum í landinu, er nauðsynlegt að taka tillit til uppruna þess og eins
að benda á það, sem gert hefur verið í þeim tilgangi að kynbæta sauð-
fé hér á landi.
Gert er ráð fyrir, að landnámsmenn hafi flutt með sér sauðfé aðal-
lega frá Noregi, en einnig að einhverju leyti frá Bretlandseyjum. Á
þeim tíma er talið, að sauðfé hafi verið svipað um allan vesturhluta
Evrópu. Séreinkenni þess voru í öllum aðalatriðum Jjau sömu og enn
eru á íslenzka fénu, og var þeim lýst hér að framan. Auk þess má nefna,
að þessi gamli Norðurálfustofn hefur stuttan dindil, þar sem næstum
öll hin ræktuðu sauðfjárkyn hafa nú langan dindil. Leifar af þessum