Andvari

Volume

Andvari - 01.01.2011, Page 61

Andvari - 01.01.2011, Page 61
ANDVARI UM FRÆÐASTÖRF JÓNS SIGURÐSSONAR 59 Noregskonungi árið 1302.44 Er sú skoðun nú einnig ríkjandi meðal íslenskra fræðimanna 45 Jón taldi að allar breytingar sem hefðu verið gerðar á sátt- málanum miðuðu til að gjöra sambandið frjálsara fyrir Íslendínga, skattgjaldið óákveðið að upphæð, skuldbindíngar konúngs sterkari og lögbundnari, höfðíngjavaldið á íslandi fastara og óháðara vilja konúngsins, uppsagnarrétt Íslendínga á sambandinu Ijósari en áðr ar, eptir sáttmála þeim sem saminn var árið fyrir. Það getr varla verið efa undirorpið, að þessar breytingar sé gjörðar af Oddaverjum og samþykktar af konúngs hendi til að vinna þá ... Rök Jóns fyrir þessu eru þó ekki veigamikil, en honum finnst mikilsvert að Oddaverjar hafi verið frændmargir og ríkir og að ættin „hafði liðið minni mannskaða í vígum en Sturlungar og Haukdælir11.47 Stærsta höfðingjaættin hlaut því að geta sett konungi ýmis skilyrði. Efnisgreinar Jóns um skjölin í íslenzku fornbréfasafni eru því af tvennum meiði. Annars vegar eru lærðar greinargerðir í þeim anda sem hann hafði unnið fyrir útgáfur Árnasafns og Fornfræðafélagsins.48 Hins vegar var það sögulegt úttekt hans á t.d. Gamla sáttmála, sem er mun frekar í þeim anda sem ritgerðir hans í Nýjum félagsritum höfðu verið. í útgáfu Jóns á íslenzku fornbréfasafni sameinast þannig tveir angar fræðistarfa hans og að ýmsu leyti er sú útgáfa endapunkturinn aftan við allt fræðastarf Jóns. Niöurstödur Fræðimennsku Jóns Sigurðssonar hefur iðulega verið minni gaumur gefinn en skyldi. Því veldur auðvitað ljóminn af þeim störfum sem hann sinnti í hjáverkum sem stjórnmálamaður og leiðtogi þjóðfrelsisbaráttu íslendinga. Það er þó ekki að ástæðulausu að Jón var mikils metinn fyrir fræðastörf sín og að hann skyldi njóta ríkulegs stuðnings danskra yfirvalda við þau. Á fyrri hluta starfsævinnar (1835-1855) voru það störf hans fyrir Árnasafn og Fornfræðafélagið sem hæst bar, en síðari hlutinn (eftir 1855) hnitast um útgáfu hans á íslenzku fornbréfasafni og Lovsamling for Island. Nokkrum sinnum var Jón fenginn til að rita yfirlitsrit um sögu íslands en aldrei varð þó af því. Árið 1863 fól Fornfræðafélagið t.d. Jóni að semja íslandslýsingu og yfirlit yfir sögu íslands fram að 1800 „en óhlutdrægum manni skyldi falið að semja söguna eftir 1814“. Þetta rit kom þó aldrei út.49 Á svipuðum tíma ákvað Englendingurinn George Powell að styrkja Jón til ritunar íslandssögu, en árið 1874 hafði Jón ennþá ekki komið sér að því verki, en vonaðist til að væntanlegur vísindastyrkur frá alþingi myndi gera honum kleift að hefja verkið. Þá voru kraftar Jóns hins vegar á þrotum og aldrei var sú saga rituð.50
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144
Page 145
Page 146
Page 147
Page 148
Page 149
Page 150
Page 151
Page 152
Page 153
Page 154
Page 155
Page 156
Page 157
Page 158
Page 159
Page 160
Page 161
Page 162
Page 163
Page 164

x

Andvari

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.