Andvari - 01.01.2011, Page 126

124
MARGRÉT GUNNARSDÓTTIR
ANDVARI
Löngum hefur vakið athygli í lífshlaupi Ingibjargar Einarsdóttur sú stað-
reynd að hún beið mjög lengi í festum. Hún var festarmey Jóns Sigurðssonar
í tólf ár áður en þau loks gengu í hjónaband. Þeim árum varði Ingibjörg í
Reykjavík og sinnti heimilisstörfum á heimili foreldra sinna og hjá land-
fógetaekkjunni frú Sigríði Thorgrimsen auk þess sem hún annaðist föður
sinn aldurhniginn. Mannsefni hennar dvaldi hins vegar allan þann tíma í
Kaupmannahöfn. Þar lagði Jón stund á nám og fræðastörf. A þessum tíma
sendi Jón Ingibjörgu málaða smámynd af sér til merkis um festirnar. Hana
málaði smámyndamálarinn Frederik Christian Camradt. Jón fékk myndina
afhenta haustið 1837 og Ingibjörg stuttu síðar.6 Það er til marks um þá
breytingartíma sem Jón og Ingibjörg lifðu að nokkrum árum síðar voru slíkar
handmálaðar mannamyndir nánast úr sögunni vegna tilkomu ljósmynda-
tækninnar.7
Jón sigldi loks til íslands með vorskipunum árið 1845. Langur aðskilnaður
hans og Ingibjargar var á enda. Jón skrifaði í bréfi til Gísla Hjálmarssonar
(1807-1867) vinar síns sem verið hafði honum samtíða á námsárunum í
Höfn: „Ef guð lofar, þá held eg að eg muni gipta mig nú og fara með stúlku
mína til Kaupmannahafnar. Hún er eins og hún hefir verið, trúföst og elsku-
leg“.8 Giftingin fór fram um haustið, 4. september. Stuttu síðar sigldu hjónin
til Hafnar þar sem þau stofnuðu heimili. Þar þurfti Ingibjörg að takast á
við nýtt hlutverk í framandi umhverfi, ört vaxandi borgarsamfélagi Kaup-
mannahafnar. Þar blöstu við henni nýjungar og framfaraspor 19. aldarinnar
við hvert sjónmál.
Sama ár og Jón og Ingibjörg gengu í hjónaband komu hingað til lands
franskir vísindamenn. Einn úr þeirra hópi hafði meðferðis ljósmyndavél,
en þá voru aðeins örfá ár frá því að Daguerre kynnti ljósmyndatækni sína
fyrir frönsku vísindaakademíunni (1839). í þessari íslandsferð tók franski
steindafræðingurinn Alfred Des Cloizeaux (1817-1897) elstu myndirnar sem
teknar eru á Islandi, þ.á m. í Reykjavík sumarið 1845. Cloizeaux getur þess
í dagbókum sínum að hann hafi notað sjö daga eða meira til að ljósmynda í
bænum.Það virðist þó ekki hafa farið mikið fyrir hinum franska ljósmyndara
að störfum, því að innlendar samtímaheimildir geta hans að engu. Bæjarbúar,
og Ingibjörg þeirra á meðal, hljóta þó að hafa séð til ljósmyndarans þar sem
hann tók meðal annars myndir eftir jarðarför Steingríms biskups Jónssonar
sem lést þetta sumar.9 Ekki átti eftir að líða á löngu þar til Ingibjörg sjálf stæði
fyrir framan myndavélina, en elstu myndirnar af henni eru líklega frá þeim
tíma sem hún var nýflutt til Kaupmannahafnar.