Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1945, Blaðsíða 24

Jo Mag'nás BjjaiPETia§©En
Eítir Dr. J. P. Pálsson
“Ef allir væru eins og Mr. og Mrs.
Bjarnason, væri gott að lifa í
þessum heimi.”
Hann var góður maður, góður vin-
ur, góður kennari, gott skáld. Þetta
vita þeir sem umgengust hann og
lásu verk hans. Aðrir taka það trú-
anlegt sem sagt er um hann lifandi
og látinn; því aldrei munu þeir sjá
ne heyra annað en gott eitt um Magn-
ús. En lof um hinn látna er svo al-
gengt og sjálfsagt, að lýsingarorðið,
góður, er því nær marklaust um þann
sem kominn er í gröfina.
Sumir teljast góðir, séu þeir svo
hugsunar- og afskiftalausir, að þeir
reka sig aldrei á skoðanir né áform
annara. Aðrir fyrir að gefa brot af
gróðafé sínu. Þá eru guðsmennirnir,
sem ganga í kirkju á hverjum helgum
degi, og mæta fári og fátækt sinni og
meðbræðranna, með bænum og sakra-
mentum, og von um eilífa sælu —
eftir þetta líf. Önnur góðmenni neita
sér um glaum og gleði þessa auma
lífs, hirta hold sitt og gera sitt ítrasta
til, að aðrir taki upp þetta heilaga
háttalag þeirra, og bæti þannig ráð
sitt. Og enn eru þeir góðu menn, sem
ganga úr leik lífsins, gerast einbúar,
og ná sambandi við höfund lífsins,
með því að stara tímunum saman á
naflann á sér. Flestir þessara “góðu”
manna eiga það sameiginlegt, að tala
um, og trúa á fórnfærslu, sem fyrsta
og æðsta skilyrði sannrar góðmensku.
M. ö. o. Góðverkin hafa tap og þján-
ingar í för með sér.
Sú kenning var andstæð innræti og
breytni Magnúsar. Líf hans gekk alt
út á, að auka gleði og gæfu sem
flestra þeirra, er hann mætti á lífs-
leiðinni; og við þetta verk sitt naut
hann starfsgleðinnar í fullum mæli,
engu síður en ötull og laginn verk-
maður, við vinnu sína. Manngæska
hans var knúð fram af innri þörf; og
fengi hann henni ekki fullnægt, var
honum lífið einkis vert. Því varð
honum aldrei full ljóst, hversu miklu
góðu hann kom til leiðar, meðal sam-
ferðamanna sinna. Hann var sér þess
ekki meðvitandi, að margir, sem
höfðu kynni af honum, voru honum
skuldugir. Hann gladdi þá, örvaði
vilja, og jók sjálfstraust þeirra. Og í
vissum skilningi áttu nokkrir honum
líf sitt að launa. Þó var hann eng-
inn missióneri; var laus við alla á-
stríðu til heims-bóta. Var hann þó
nógu glöggskygn til að greina mis-
fellurnar í mannheimum. — En hver
var hann, að ætla sér að jafna þær?
Skáldverk hans eru laus við prédik-
anir, um hvernig menn eigi að lifa og
láta. Og öll þau ár, sem eg var honum
samtíða, vissi eg ekki til, að hann
“héldi ræðu”. í samræðum kom hann
fram, eins og á annara þekking og
skoðunum væri alt að græða, en það
sem hann legði til málanna, skifti
litlu. Þó sóttust ungir og gamlir,
leikir og lærðir eftir að hafa tal af