Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1945, Blaðsíða 31

J. MAGNÚS BJARNASON
9
eða fleiri, á hverjum vetri. Sjálfur
samdi hann leikritin, æfði leikendur
og stjórnaði sýningunum að öllu
leyti. Aðeins einu sinni tók hann
sjálfur þátt í leik, sem hann nefndi
Nirfillinn, og lék hann aðal hlutverk-
ið. Eg held hann hafi gert það til að
sýna okkur hvernig leikari á að fara
með hlutverk sitt. Um aðra fyrir-
mynd var ekki að velja, enda með öllu
óþarft. Okkur varð minnisstætt
hvernig góði og gjafmildi kennarinn
okkar skifti um ham og varð að
hjartalausum níðingi. Og eftir það
tókum við tilsögn hans og bending-
um, sem æðstu lögum leiklistarinnar.
Á æfingum, sem endranær, fann hann
aldrei að við okkur; en hrósaði hverj-
um þeim, sem tókst sæmilega. Þegar
skilningsleysi okkar og afkáraháttur
gekk fram úr hófi, steig hann fram á
leiksviðið og tók á sig gervi þessarar
eða hinnar persónunnar, sem fákæn-
ska okkar var að murka úr líftoruna.
Þá var það margt kvöldið, sem við
töfðum hann og trufluðum, með
heimsóknum okkar. Arnheiðarstaðir
stóðu í miðri bygðinni; og þegar ein-
angrunin og tilbreytingarleysið sótti
að okkur, unglingunum, voru úrræð-
in ætíð þau sömu: að skreppa upp
(eða ofan) að Arnheiðarstöðum. Við
hlýleik og kátínu þeirra, Magnúsar
og Guðrúnar, hurfu leiðindin eins og
þoka fyrir sunnan-golu. — Á heimili
þeirra lagði gleðin sjálf blessun sína
yfir alt og alla. Þannig kom oft fyr-
ir, að hópur unglinga safnaðist þarna
saman. Guðrún var þá vön að sla upp
i dans; og þar sem einn, eða fleiri,
Piltanna hafði vanalega munnhörpu
UPP á vasann, stóð ekki á, að ballið
hyrjaði. Og var oft dansað fram á
nótt. En meðan, sat Magnús uppi á
lofti og ritaði. Væri ymprað á, að
gleðilæti okkar hlytu að trufla hann
við skriftirnar, aftók hann að svo
væri; sagði að sér veittist léttara, að
semja og skrifa, við að heyra óminn
af glaumnum. í sannleika sagt, hlaut
hann að heyra meir en óminn af
munnhörpu-gargi og fótasparki okk-
ar, þar sem loftið var einfalt f jalagólf
og opin uppgangan.
Það hafa að líkindum verið fleiri
en friðdómarinn, sem fanst góð-
menska Magnúsar bera vott um and-
legan og líkamlegan roluskap. En
hefði hann átt það álit skilið, mundi
skólalíf okkar ekki hafa verið eins
friðsamt, eins og raun var á. í skól-
ann gengu stálpaðir piltungar, sem
báru meiri virðingu fyrir líkamlegu
en andlegu atgervi; og hefðu þeir
ekki gengið úr skugga um, að með
góðmenninu leyndist hugrekki og
karlmenska, mundu þessir ólátabelgir
hafa vaðið uppi með strákapör sín.
Auk þess, að Magnús gat gengið af
sér hvern okkar sem var, skal hér
getið tveggja atvika, sem sönnunar
fyrir því, að hann var engin skræfa.
Á einum kvöld-dansinum á Arnheið-
arstöðum, féll steinolíu-lampi á gólf-
ið og brotnaði. Gólfið var lagt úr
tveggja þumlunga þykkum plönkum,
sem höfðu gisnað með aldrinum, svo
olían rann niður um rifurnar, og tók
gólfið að brenna, ofan og neðan. Allir
stóðu ráðþrota, nema Magnús. Á
svipstundu var hann kominn með
einhverja flík, sem var fyrst fyrir
hendi og kæfði eldinn ofan gólfs.
Og áður en nokkur áttaði sig, hafði
hann brotið planka-bút úr gólfinu
og náð þannig aðgangi að eldinum,
sem varð brátt slöktur. Ekkert tól
né tæki notaði hann nema berar hönd-