Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1945, Page 36

14
TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
Eftir að eg flutti frá Elfros, var eg
vanur að heimsækja þau hjónin,
Magnús og Guðrúnu árlega. í einni
þeirri ferð mætti eg kunningja mín-
um, Jim á götunni. Jim er hérlendur
maður, eins og fólk gerist flest. Hann
les lítið annað en dagblöðin, hefir ó-
beit á róttækum skoðunum, og virðist
hæst ánægður með veröldina eins og
hún er. Að mannfélagsmálum sé í
nokkru ábótavant, kæmi honum síst
til hugar. í einu orði: Jim er fyrir-
myndar borgari. — Að fyrra bragði
mintist hann á Magnús og Guðrúnu.
Ekki veit eg til að hann kæmi nokkru
sinni inn fyrir þeirra dyr, eða þau
hefðu heimsótt hann. Samræður Jims
og Magnúsar, hafi þær átt sér stað,
hlutu að takmarkast við daginn og
veginn. Af því eg þekki Jim vel og
veit hann er laus við hræsni og fagur-
gala, eru mér minnisstæð ummæli
hans: “If everybody was like Mr. and
Mrs. Bjarnason, the world would be
a good place to live in.” — Án efa,
hefir hann heyrt landana í Elfros tala
vel um þau hjónin. Ef til vill hefir
hann tekið eftir, hvernig Guðrún ól
önn fyrir smáfuglunum sem um-
Jóhann Magnús Bjarnason var fæddur
24. maí 1S66 að Meðalnesi í Fellum í
Norður-Múlasýslu. Foreldrar hans voru
Bjarni bóndi Andrésson, Guðmundsson
ar frá Hnefilsdal í Jökuldal, og kona
hans Kristbjörg Magnúsdóttir bónda á
Birnufelli í Fellum, Árnasonar ríka á
Arnheiðarstöðum í Fljótsdal. Magnús
fluttist vestur um haf með foreldrum
sínum árið 1875, dvaldi í fyrstu með þeim
í Markland, N. S., og mentaðist þar. Kom
til Winnipeg 1882 og tók þar kennara-
próf. Kvæntist 1887 Guðrúnu dóttur
Hjörleifs Björnssonar og konu hans
Ragnhildar Árnadóttur frá Dyrhólum í
Mýrdal, er flutt höfðu til Nýja Islands
1876 (sjá Þ. Þ. Þ.: Sögu Isl. í Vesturheimi,
II. bls. 295 og víðar). Þau önduðust bæði
á þessu ári (1945) eftir langvarandi
heilsubilun, með stuttu millibili — hún
kringdu heimili hennar, vetur og
sumar, og heyrt hana ræða við blóm-
in, þegar hún vökvaði þau og hlúði
að þeim. Þá fór varla fram hjá hon-
um, hversu börnin í þorpinu sóttu
daglega heim að litla húsinu, og
komu þaðan brosandi með eitthvert
góðgæti; eða hvernig andlit þorps-
og bygðarbúa ljómuðu, þegar þeir
mættu Magnúsi í sölubúð, eða á göt-
unni. Þetta með fleiru, sem smá-
vægilegt telst á veraldar vísu, hefir
að líkindum gripið tilfinningar Jims,
og óbeinlínis vakið grun hjá honum
um, að þessi besti og blessaði heimur
hans stæði enn til bóta, þó hann léti
aðfinningar umbótamanna og postul-
lega reiðilestra eins og vind um eyr-
un þjótá.
Menn eins og Magnús áorka ekki
stórfeldum breytingum innan vé-
banda mannfélagsins. Til þess eru
þeir of sjaldgæfir og fylgissnauðir.
En að verða var við bergmál samúðar
og kærleika þeirra Magnúsar og Guð-
rúnar, í sál hins óupplýsta, óbrotna
alþýðumanns, styrkir vonina um betri
heim og bjartari framtíð.
10. ágúst, en hann 8. september, að
heimili þeirra í Elfros, Saskatehewan.
Af ritverkum hans, sem út hafa verið
Kefin, má einkum nefna: Sögur og kvœði,
1892; Ljóðmœli 1898; Eiríkur Hanson,
saga í 3 bindum 1899—1903; Brasilíufar-
arnir, saga í 2 bindum, 1905 og 1908; Vor-
nœtur ó Elgsheiðum, smásögusafn frá
Nýja Skotlandi 1910; Haustkvöld við haf-
ið, annað smásögusafn frá veru höf. á
Kyrrahafsströndinni, 1928; Karl litli,
saga fyrir börn, 1935. 1 tímaritinu Syrpa
kom sagan í Rauðárdalnum. Auk þessa
als hafa komið í blöðum og tímaritum
sægur af ævintýrum og smásögum, sem
enn hafa ekki birtst í bókarformi, þar á
meðal um eða yfir 30 sögur, ævintýri,
kvæði og æviminningar I þessu tímariti.
Nú sem stendur er verið að gefa út
heildarútgáfu af verkum hans á íslandi.
G. J.