Sagnir - 01.06.1993, Page 45

fuglinn siga niður. Þá fann hann örugga
festu fyrir sigbandið og seig niður. Bandið
skyldi hann eftir.33
Einar sagði seinna frá því að hann
hefði ekki talið neinn möguleika á því að
snúa við, þótt hann hefði viljað eftir að
hann var kominn nokkuð áleiðis. Astæð-
an var sú að hvergi var fært að festa band-
ið, fyrr en upp var komið. An þess var
engin leið að komast niður.34
Allan þennan tíma fylgdist Einar
Finnbogason með nafna sínum ofan af
Reynisfjalli. Tók hann m.a. tímann,
hvað Einar var lengi að klífa upp á Háa-
bæli. Mun það hafa tekið um fjórar
klukkustundir.35
Ari síðar var sett upp keðja í Háabæli.
Nokkrum ámm seinna þegar menn
komu til veiða höfðu náttúruöflin losað
um keðjuna og hún hmnið. Þau sáu síðan
um að má í burtu síðustu ummerki klifúrs
Einan, því árið 1986 hmndi úr drangn-
urn. Þar með hvarf Háabæli í gin hafs-
ins.36
Hetja eða venjulegur íslenskur
bóndi?
Menn gera sér e.t.v. ekki grein fyrir hve
affek Einars Brandssonar var ínikið, að
klífa Reynisdranga, upp á Háabæli með
svo til engan klifurbúnað. Heldur ekki
Einar Brandsson
hvílíkum styrk maðurinn hefúr búið yfir,
að klífa dranginn með handafhnu einu, að
hanga í fjórar klukkustundir, þar sem
aldrei gafst tími til að slaka á eða hvílast.
Því hin minnsta handvömm gat valdið
dauða.
Eftir að keðjan fell, gerðu nokkrir
fjallamenn úr Vík tilraun til að klífa upp
á Háabæh. Ætluðu þeir að reka fleyga í
bergið og komast þannig upp. Sums stað-
ar gengu þeir inn, en yfirleitt reyndist
bergið svo hart að ófært var að reka fleyga
í það. Þegar það kom í ljós, töldu þeir
enga leið á að komast upp og hættu við.
Eftir þetta datt engum í hug að klífa upp
á Háabæli.37
Einar Brandsson var einungis 25 ára
er hann lagði sig í þá hættufor að khfa
Reynisdranga. Hann var engin hetja,
heldur miklu frekar ósköp venjulegur is-
lenskur bóndi, sem leggur ýmislegt á sig
til að færa björg í bú. Hann sagði fatt um
ldifrið er gengið var á hann. Skýringin
gæti legið í því að hann var hæverskur og
affekið unnið í reiðikasti. Þegar Einar
Brandsson tók sér eitthvað fyrir hendur
var hann vanur að ljúka því verki þrátt
fyrir að öðmm mönnum þætti það offaun.
Það verður einnig að hafa i huga að það
samfélag og umhverfi sem menn hfa og
hrærast í hafa nokkuð mótandi áhrif á
hvern einstakling, en erfitt er að meta
hlut þess í atburðinum. En mestu máli
skipti þó að hann var að færa björg í bú.
Þegar vanir fjallgöngumenn em
spurðir, af hveiju þeir séu að klífa björg
verður viðkvæðið off: Fjalhð er bara þama.
Það ætti því ekki að vera óraunhæft að
hugsa sér að Reynisdrangar verði sigraðir á
ný, því þeir em, jú bara þarna.
Tilvísanir
1 Ingi Sigurdsson: íslensk sagtifrœði frá miðri 19. öld til miðrar 20. aldar. Rv. 1986, 17
44-47. .18
2 Markús Á. Einarsson: Veðufar á íslandi. Rv. 1976, 96. 19
3 Einar H. Einarsson: „Mýrdalur”. Árbók Ferðafelags íslands. Rv. 1975, 12. 20
4 Þorsteinn Jósepsson, Steindór Steindórsson og Páll Líndal: Landið þitt Island. 3. 21
bindi 1-r. Rv. 1982, 333. 22
5 Lúðvík Kristjánsson: lslenskir sjávarhcettir. 5. bindi. Rv. 1986, 230. 23
6 Þórður Tómasson: Eyjóljur Gtiðmtmdssoti á Hvoli. Mitittittgar úr Mýrdal. Fyrra 24
bindi. Rv. 1990, 45 - 46.
7 Bjöm Magnússon: V - Skaftfellingar 1703 - 1966 er skráðir fundust á skjölum og 25
bókum. Asamt skrá unt ábúettdur jarða og aðra húsráðendur. 1. bindi, Adam-Guðný.
Rv. 1970, 194. 26
8 Þórður Tómasson: Eyjólfúr Guðmundsson, 21. 27
9 Viðtal við Jótt Sveittssoti, bónda Reytti, (1927), tekið af höfundi sumarið 1992. 28
10 Þórður Tómasson: Eyjólfúr Guðmundsson, 41. 29
11 Magnús Finnbogason: „Gengið á Reynisdranga”. Samvintiati. 51(6, 1957), 14. 30
12 Magnús Finnbogason: Gengið á Reynisdranga, 14. 31
13 Jón Gísli Högnason: “Brynjólfur Einarsson. Á Háabæli”. Heima er best. 42(1, 32
1992), 24. 33
Þorsteinn Jósepsson og Steindór Steindórsson: Landið þitt Island. 2. bindi h-k. Rv. 34
1981,26. 35
14 Magnús Finnbogason: Gengið á Reynisdranga, 14. 36
15 Þórður Tómasson: Eyjólfúr Guðmundsson, 21 og 68. 37
16 Viðtal viðjón Sveinsson.
Þórður Tómasson: Eyjólfúr Guðmundsson, 73-74.
Einar H. Einarsson: Mýrdalur, 21.
Einar H. Einarsson: „Sjö þættir um fugla”. Goðasteimi 7(1, 1968), 8-10.
Einar H. Einarsson: Sjö þættir um fugla, 7-8.
Lúðvík Kristjánsson: íslenskir sjávarhættir, 230 og 234.
Einar H. Einarsson: Sjö þættir um fugla, 7-8.
Guðntundur Páll Ólafsson: Pcrlur i náttúru íslattds. Rv. 1990, 342.
Þorsteinn Jósepsson, Steindór Steindórsson og Páll Líndal: Landið þitt Island,
333.
Kjartan Stefansson: Staðið í ströngu. Ævimiutiittgar Erlettdar Eittarssonar. Rv. 1991,
38.
Jón Gísli Högnason: Brynjólfur Einarsson, 21-2.
Kjartan Stefansson: Staðið í stiöngu, 39.
Jón Gísli Högnason: Brynjólfur Einarsson, 22.
Magnús Finnbogason: Gengið á Reynisdranga, 27.
Viðtal viðjón Sveinsson.
Magnús Finnbogason: Gengið á Reynisdranga, 27.
Viðtal við Jón Sveinsson.
Kjartan Stefansson: Staðið í ströngu, 40.
Magnús Finnbogason: Gengið á Reynisdranga, 27-2.
Jón Gísli Högnason: Brynjólfur Einarsson, 22.
Kjartan Stefansson: Staðið í ströngu, 41.
Jón Gísli Högnason: Brynjólfur Einarsson, 23.
SAGNIR 43