Sagnir - 01.06.1993, Blaðsíða 83

ræmi við
hæfileika
sína og á-
hugamál,
3) Að hvetja
konur til að
notfæra sér í ríkari
mæli en þær gera nú
þau réttindi, sem þær þegar hafa.
4) Að uppræta aldagamlan hugsunarhátt
og alls konar fordóma varðandi
verkaskiptingu í þjóðfélaginu eftir
kynjum.
5) Að hvetja felaga sína til þess að kynna
sér þjóðfélagsmál og vera virkari þátt-
takendur í þjóðfélaginu.
Þátttakendur Rauðsokkahreyfingar-
innar komu úr ólíkum pólitískum átt-
um, flestar þó af vinstri væng. Akveðið
var að hreyfingin skyldi standa utan við
alla flokkapólitík og vera heldur breið-
fýlking. Með þessu fýrirkomulagi var
talið auðveldara að ná til sem flestra og að
þær næðu ffekar þeim markmiðum sem
þær ætluðu sér.2“
Strax í upphafi var ákveðið að hreyf-
ingin skyldi byggjast á jafnrétti og því
vera einnig opin karlmönnum. I sam-
bærilegum hreyfingum erlendis var
körlum yfirleitt ekki leyfð þátttaka en
rökstuðningur rauðsokka var á þá leið að
konur hefðu fengið formleg lögréttindi
og næsta skref væri að gera þau að veru-
leika. Einnig var hreyfingin hugsuð sem
mannréttindahreyfing og því var reynt
að fbrðast að vinna að auknum fbrréttind-
um fýrir konur, á kostnað karla. Baráttan
átti að beinast að samfélaginu í heild og
þá virtist mest áríðandi að konumar sjálfar
gerðu sér grein fýrir misréttinu, hvar og
hvemig sem það birtist.21

$Vc'"
Það var meðal annars af þessum sök-
um sem rauðsokkur kusu að koma af stað
nýrri kvenréttindabaráttu í stað þess að
ganga inn í Kvenréttindafélag Islands
en það bannaði karlmönnum að-
göngu. Eldmóðurinn var einnig
svo mikili að þær vildu ganga
beint til verks án þess að þurfa
að eyða tíma í erfiða stjómsýslu
eða baráttu innan félags fýrir
sínum málum.22 Reyndar
urðu aldrei margir karl-
menn virkir í hreyfing-
unni og seinna efuðust
sumar um að þetta
hafi verið rétt
ákvörðun. Helga
^ ' Siguijónsdóttir,
A'" einn af stofnendum
hreyfingarinnar, segir til að
mynda að þær kvennahreyfingar sem
leyfi körlum þátttöku séu um leið að gera
lítið úr kúgun kvenna sem kyns og þær
horfi að miklu leyti fram hjá þeirri stað-
reynd að karlar hafa um allan heim vald
yfir konum i krafti kynferðis.23
„Útlitsdómur á kúm gefinn
fyrir júgurlag, spena og
mjólk“
Mikið kvað að Rauðsokkahreyfing-
unni fýntu árin sem hún starfaði.
Reynt var að koma á vitundar-
vakningu og hugarfarsbreyt-
ingu hjá fólki á stöðu
kvenna. Baráttumálin
vom fjölmörg og aðferð-
imar með ýmsu móti.
Mest bar á funda-
höldum, yfirlýs-
ingum í fjöl-
miðlum og
ekki síst rót-
tækum aðgerðum á
götum úti.
Rauðsokkur börðust
þvi að líkami konunnar væri notaður
sem söluvara og þvi tengdist andúð
þeirra á fegurðarsamkeppnum. Til að
undirstrika afstöðu sína mættu þær með
fjallmyndarlega kvigu að samkomuhús-
inu á Akranesi þar sem keppt var um
ungfrúartitil. Átti það að sýna tengsl milli
fegurðarsamkeppna og nautgripasýn-
inga.24 Ekki likaði öllum þessar aðferðir
rauðsokka og var lögreglan fengin á stað-
inn. Lögreglan áttaði sig hins vegar ekki
á hvem bæri að dæma og handtók því
bóndann sem var eigandi kvígunnar.
Á annarri „ungfrúarsamkeppni” sem
haldin var í Laugardalshöll söfnuðust þær
saman með spjöld sem á stóð „Selur þú
þig í kvöld?” og „Utlitsdómur á kúm
gefinn fýrir júgurlag, spena og mjólk”.
Þar stóðu þær einrfig fýrir skoðanakönn-
un þar sem spurt var:25
Til hvaða sýninga finnst yður Laugar-
daflshöUin best faUin? Bílasýninga,
landbúnaðarsýninga, húsgagnasýninga
eða kvennasýninga? ... I hvers þágu
teljið þér, að svona sýningar séu
haldnar? I þágu sýningargripanna,
þjóðfelagsins, þeirra sem verið er að
skemmta eða skemmtanaiðnaðarins?
Nokkmm ámm síðar vöktu þær at-
hygli á kynjanfisréttinu með því að setja á
svið kvennauppboð i samstarfi við Alþýðu-
leikhúsið. Þar gat hæstbjóðandi keypt
„ungfrú fiskverkun“ eða „ungfrú grað-
finnu" og fleiri álika fýrirbæri.
Dreifðu þær miðum til
fólksins sem á stóð:26
Einungis er
útlit
kvenn-
anna.
Enginn
spyr um liðan
þeirra, langanir
og þrár. Spurt er
um tennur
þeirra, ekki til-
finningar, mittismál, ekki manngildi,
augnahár, ekki afkomumöguleika.
Konumar em skoðaðar eins og sálar-
lausir hlutir.
En hreyfingin lét sig ekki einungis varða
SAGNIR 81