Sagnir - 01.06.1993, Side 80

Sagnir - 01.06.1993, Side 80
Ragnhildur Helgadóttir „Selur þú þig í kvöld?” Ur sögu Rauðsokkahreyfingarinnar á Islandi. Rauðsokkur kveða sér hljóðs í fyrsta skipti I krófugöngu verkalýðsins 1. maí 1970 Imaí árið 1970 var auglýst í út- varpinu: „Konur í rauðum • sokkum hittumst á Hleinm- torgi klukkan eitt”. Það stóð ekki á við- brögðunum því konur í rauðum sokk- um streymdu að. Þær vöktu feiknar athygli þegar þær fjölmenntu í verkalýðsgönguna berandi heljar- stórt líkneski af Venus úr leikritinu Lýsiströtu eftir Aristófanesar en það fjallar einmitt um uppreisn kvenna í Aþenu gegn hemaðar- brölti eiginmanna þeirra. A Venusarlíkneskið var strengdur borði sem á stóð: „Manneskja ekki markaðsvara”. Kröfuspjöld rauð- sokka voru „Vaknaðu kona” og „Konur nýtið mannréttindi ykk- ar”.1 Rauðu sokkamir áttu að sýna að þær vildu standa á eigin fótum og væm í tengslum við byltinga- sinnaða baráttu.2 Verkalýðshreyfingin tók uppá- komunni illa og fenginn var lög- regluþjónn til að vísa konunum úr göngunni. I íýrstu neituðu þær að hlíta tilmælunum, en féllust svo á að hafa bil á milli sin og göngunn- ar. Magnús Kjartansson lýsir fýrstu viðbrögðum við uppákomunni á eftirfarandi hátt:5 Fjölmiðlatæknin veitti þessum kvennahópi sérstaka athygli og virtust halda að hér væri á ferðinni eitthvert skrítið tískufýrirbæri, og íhaldsamir verkalýðsleiðtogar ... urðu hneykslaðir ofan í tær. Þetta gerðist á þeim tíma þegar ís- lenskir námsmenn í Stokkhólmi mót- mæla lánakerfinu og hvetja til sósíalískr- ar byltingar, hægri umferð tekur gildi, hasshundurinn kemur til landsins, Auður Auðuns verður fýrsti íslenski kvenráð- herrann, hippamenning blómstrar og stúdentaóeirðir era daglegt brauð. Hér var þó ekki um að ræða „skritdð tiskufýrir- bæri” heldur upphaf róttækrar jafnréttis- baráttu á Islandi. Hreyfingin var nefnd Rauðsokkahreyfingin en meðlimimir oft- ast kallaðir rauðsokkur enda meirihlutinn konur. Þjóðsagan um konuna og nýju kvennahreyfíngarnar Á sjöunda áratugnum fóru mikil umbrot og byltingakenndar sveiflur um hinn vestræna heim. Almenn velmegun var ríkjandi en ekki vora allir sáttir við lífsgæðakapphlaupið og smáborgara- legan hugsunarhátt, og gerðu upp- reisn gegn viðteknum lifsgildum. Hugmyndir um hverskonar frelsi og jafnrétti tóku að blómstra og margskonar hreyfingar sem höfðu það markmið að beijast fýrir breytt- um heimi sprattu upp. Þetta vora frelsishreyfingar sem vildu fa not- hæfar kenningar og pólitískan far- veg til að beijast fýrir mannréttind- um hinna kúguðu í þjóðfelaginu. Mest áberandi vora hreyfingar blökkumanna, stúdenta og ungs fólks eða hinna svokölluðu hippa sem ögraðu hefðum, létu hár sitt vaxa og skrýddust blómum. Þessi sveifla hefur oftast verið kennd við ártalið 1968 og þá miðað við stúdentaóeirðimar í París það ár.4 Ur þessu umróti spruttu upp hópar kvenna sem ekki vora sáttir við stöðu sína í þjóðfelaginu. Fyrst varð neistinn að báli í Bandaríkjunum. Kvennahreyfingin þar varð fýrir sterkum áhrifum frá mannréttindabaráttu blökkumanna og sáu konur beina sam- svörun með þeirra hlutskipti og sínu. Fréttin af kvenréttindahreyfingum í Bandaríkjunum fór eins og eldur í sinu og víðs vegar á Vesturlöndum tóku kon- ur að feta í fótspor bandarískra kynsystra sinna. Hreyfingar þessar vora ekki tengdar innbyrðis en takmarkið var alltaf 78 SAGNIR
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143
Side 144
Side 145
Side 146
Side 147
Side 148

x

Sagnir

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Sagnir
https://timarit.is/publication/1025

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.