Sagnir - 01.06.1993, Qupperneq 86

Frá kvennafrideginum 24. okt. 1975
Marxistar klæðast rauðum
sokkum
Hreyfingin var eins og fýrr segir,
þverpólitísk, þar seni saman störfuðu
óflokksbundnir og flokksbundnir ein-
staklingar. A endanum kom að því að
hópa þessa greindi á og sú þróun sem
átti sér stað á ráðstefnu að Skógum,
sumarið 1974, þótti flestum óhjákvæmi-
leg. Þar var samþykkt róttæk stefnuskrá,
þar sem því var lýst yfir að kvennabarátta
væri stéttabarátta og yrði ekki slitin úr
tengslum við aðra undirokaða hópa í bar-
áttunni fyrir þjóðfélagslegum jöfhuði, né
heldur að sigur yrði unninn í verkalýðs-
baráttunni án virkrar þátttöku kvenna.39
Eftir þetta gengu nokkrar hægrisinnaðar
konur úr hreyfingunni.
Þessi yfirlýsing markaði algjör þátta-
skil í hugmyndafræði hreyfingarinnar
sem, með stefnubreytingu sinni, hafði til-
einkað sér marxískar liugmyndir. Or-
sökin fyrir misréttinu var nú ekki lengur
aðeins að finna í feðraveldinu heldur
einnig í hinu kapítalíska skipulagi. Með
þvi hafði fjölskylda glatað því hlutverki að
vera i senn framleiðslu- og neyslueining
og þar með breyttist staða kvenna. Konan
einangraðist frá framleiðslunni og varð
efnahagslega háð fyrirvinnu fjölskyld-
unnar sem var nánast alltaf karlmaðurinn.
I kjölfár umræðunnar um stöðu
konunnar á kvennaárinu 1975 tóku að
streyma nýir meðlimir í hreyfinguna og
inn komu ferskir straumar og nýjar
Þessi skilgreining markaði þáttaskil í hugmyndafrceði hreyfmgarinnar.
kenningar. Nú gerðist það að pólitískir
hópar uppgötvuðu að Rauðsokkahreyf-
ingin væri kjörinn farvegur öreigabylt-
ingarinnar. Þeir komu ekki vegna áhuga
á kvennabaráttu heldur sem fulltrúar
sinna pólitísku hópa. Þetta voru einkum
félagar úr Eik m-1 og Fylkingunni, sem
vora byltingasinnaðir smáhópar trot-
skýista og maóista.40
Þessir hópar bentu á að rauðsokkum
hefði mistekist að ná til verkafólks og
kenndu þar um skorti á byltingarsinnaðri
forystu. Innbyrðis átök áttu sér stað um
tíma og var m.a. deilt um skipulagsmál,
sem Eik m-1 þótti heldur losaralegt.
Hugmyndafræðilega gagnrýndu þessir
hópar Rauðsokkahreyfinguna fyrir að
starfa ekki i anda þeirrar stefnuyfir-
lýsingar sem gerð hafði verið á Skógum,
stéttarbarátta lyti í lægra haldi fyrir fem-
inískum hugmyndum. A þessum tíma
var það að vera kaUaður „fenúnisti”
skyndflega hræðilegasta skammaryrðið.41
Deilumar náðu hámarki þegar Eik
m-1 gerði tilraun til þess að koma gagn-
rýni sinni á framfæri i blaðinu Forvitin
rauð þann 1. mai 1976. Blaðið, sem hafði
að mestu verið unnið af Eik m-1, var snar-
lega tekið úr dreifingu af nokkram kon-
um í Rauðsokkahreyfingunni. Þær óttuð-
ust að umræðan í blaðinu bryti i bága við
stefnu og markmið hreyfingarinnar og
kastaði rýrð á fyrri störf. Eftir þessi átök
gengu félagar Eik m-1 úr hreyfingunni
en orðaskipti þeirra héldu áfram á síðum
dagblaðanna og vora síður en svo
vinsamleg.42
Eftir „innrásina” gáfust margir fyrr-
um félagar upp á endalausum deilum og
hurfh á braut. Viðskilnaðurinn varð til
þess að það losnaði um innra starf í hreyf-
ingunni og samstaðan minnkaði. Oft var
þvi verið að byija á sömu hlutunum.
Margar töldu hina nýju stefnu ekki
höfða jafn mikið til kvenna og áður. Aðrir
töldu hreyfinguna vera að einangrast enn
meir og að erfitt væri að komast þar inn
fyrir dyr.
Nýir meðlimir bættust þó í hópinn
og fyrst eftir hin heiftúðlegu átök var
starfið léttara og hnefinn ekki eins mikið
á lofti. Söngflokkur var stofnaður og árið
1976 sendi hann frá sér plötuna „Afram
stelpur” sem hafbi að geyma baráttu-
84 SAGNIR