Sagnir - 01.06.1993, Page 87

söngva rauðsokka. Einnig stóð hópur í
tengslum við hreyfinguna fyrir þýð-
ingu og staðfærslu á dönsku bókinni
„Kvinde kend din krop” sem konr
út á íslensku árið 1981 undir nafninu
„Nýi kvennafræðarinn”.43
Eftir því sem leið nær níunda ára-
tugnum fór starfsemin og krafturinn
að dofna verulega. Um leið voru
komnar upp efasemdir um að hug-
myndafræðilegur grunnur hreyfingar-
innar væri kvennabaráttunni mest til
framdráttar. Sumar fóru að líta til
þróunarinnar erlendis þar sem ríkari
áhersla var lögð á að hið „kvenlega” og
að „reynsluheimur kvenna” yrði met-
inn að verðleikum eins og hið „karl-
mannslega”. Það væri jákvætt að fast
við „kvenna störf’ rétt eins og „karla
störf ’ og töldu þær að störf kvenna hefðu
verið lítilsvirt og ætti það stóran þátt í
niðumíðslu hreyfingarinnar.44 Ekki voru
þó allar sammála um að taka upp nýja
stefnu og ágreiningsefni voru fleiri,
gagnrýnisraddir voru háværari og bar-
áttan mjög stefnulaus. A fundi í desem-
ber árið 1981 lögðu nokkrar konur til að
hreyfingin hætti starfsemi sinni. Svo varð
ekki og gengu þá þessar konur úr hreyf-
ingunni. Þær höföu þá þegar inyndað
kjama í umræðuhóp um kvennaframboð
í Reykjavík.45 Eftir stóð lítill hópur sem
reyndi að starfa en án árangurs og var
Rauðsokkahreyfingin formlega lögð niður
árið 1982 eftir tólfára baráttu.
Rauðsokkur kveðja
Rauðsokkur eins og við þekkjum þær
em mjög sterk ímynd í okkar samfélagi.
Það má segja að þær hafi skapað nýja
kvenímynd. I stað þess að sætta sig við
gamla karlasamfélagið og þá arfleifð sem
þeim var færð þá gerðu þær uppreisn.
Þær klæddust rauðum sokkum, stork-
uðu hefðinni og kröfðust jafhréttis á
öllum sviðum. Starf þeirra skilaði ár-
angri og um þá vitundarvakningu
sem varð með Rauðsokkahreyfingunni
verður ekki efast. Hreyfingin þróaðist
og tók breytingum í samræmi við
þann veruleika hveiju sinni og marg-
ar vildu leita nýrra leiða.
Þessi róttæka hreyfmg er mjög
mikilvæg fyrir breytta umræðu seinna
meir, konum i hag. Þrátt fyrir að
Kvennalistinn sé ekki bein afleiðing
þeirra hræringa sem áttu sér stað í
kringum 1970, þá er sá arfur sem
rauðsokkur skilja eftir kvennahreyf-
ingunni afar dýrmætur. Rauðsokkur
vom það byltingarafl sem kvenna-
hreyfingin á Islandi þarfnaðist.
Jafnréttishreyfingin þykir ennþá
mjög mikilvæg og verkefnin enn sem
fyrr óþijótandi. Ymis baráttumál átt-
unda áratugarins em rædd öfgalaust nú
urn stundir og í raun er það athyglisvert
að barátta kvenna er orðin laus við flesta
þá fordóma sem ríktu við upphaf áttunda
áratugarins.
Tilvísanir
1 Bjami Olafsson: „Almennt um upphaf Rauðsokkahreyfingarinnar og inntak”.
Samvinnan 65 (5, 1971), 15.
2 Vilborg Dagbjartsdóttir: „Oregalýður í velferðarþjóðfelagi”. Þjóðviljinn 22. maí
1970, 7.
3 Magnús Kjartansson: „Til umhugsunar fyrir konur”. ÞjóðiHljinn 21. maí 1970, 7.
4 Gestur Guðmundsson og Kristín Olafsdóttir: ‘68. Hugatjlug úr viðjinn vanans. Rv.
1987, 67-97.
5 Betty Friedan: The Feminine Mystique. NY 1963, 13-29.
6 Betty Friedan: The Feminine Mystique, 58.
7 Bjami Olafsson: Almennt, 15.
8 Asmundur Siguijónsson: „bað er í karlmannsins þágu að styðja frelsisbaráttu kon-
unnar”. Þjóðinljinn 19. júní 1970, 6.
9 íslenska alfrceðiorðabókiti III. Rv. 1990, 355.
10 Alþingistíðindi 1969. C. 58-128.
11 Vilborg Dagbjartsdóttir: Öreigalýður, 7.
12 Vilborg Dagbjartsdóttir: Öreigalýður, 7.
13 Forvitin rauð. 1 (1973), 14.
14 Hildur Hákonardóttir: „Homsteinar og höfuðpaurar”. Samvinnan 65 (5, 1971),
12-13.
15 Peter Marshall: Demanding the Itnpossible. A History of Anarcliism. London 1993,
557.
16 Forvitin rauð. 1 (1973), 14-15.
17 Kristín Astgeirsdóttir: „Sú pólitíska synd”. Sagnir3 (1982), 45.
18 Helga Siguijónsdóttir: „Lagafrumvörp”. Samvinnan 65 (5, 1971), 20.
19 Bjami Ólafsson: Almennt, 15
20 Vilborg Harðardóttir: „Með samstöðu rækjum við skildur okkar”. Þjóðviljinn 8.
júní 1974, 3.
21 tjóðviljinti 28. október 1973, 3.
22 Bjami Ólafsson: Almennt, 15.
23 Helga Siguijónsdóttir: „Karlar í kvennahreyfingum”. DV 26. júlí 1982, 13.
24 Margrét Rún Guðmundsdóttir: „Konur og rauðir sokkar”. Forvitin rauð. 1
(1982), 9.
25 Samvinnan 65 (5, 1971), 33
26 Guðbjörg Linda Rafnsdóttir: Nýja-kvcnnalircyftngin á Islandi. Rauðsokkahreyfingin.
BA-ritgerð í þjóðfelasfræði við HÍ. Haust 1984,[ópr, HbsJ, 37.
27 Guðbjörg Linda Rafnsdóttir: Nýja-kvennahreyfingin, 37
28 Gestur Guðmundsson og Kristín Ólafsdóttir: ‘68. Hugarflug, 240.
29 Auður Porbergsdóttir og Svava Jakobsdóttir: „Hvað er fýrirvinna?” Þjóðviljinn 27.
október 1973, 5.
30 Margrét Rún Guðmundsdóttir: Konur og rauðir sokkar, 9.
31 Guðrún Egilson: „Voruð þið ekkert hræddar við að verða skotnar?” Lesbók Morgun-
blaðsins 25. október 1980, 2.
32 Vera. Málgagn kvennalistans. 4 (2, 1985), 31.
33 Þjóðviljinn 9. september 1978, 12.
34 Benjamín Kristjánsson: „Sendibréf til Sankti Jósefs”. Morgunblaðið 6. janúar
1971, 10.
35 Arelíus Níelsson: „Við gluggan”. Morgunblaðið 20. júní 1971, 7.
36 Vera Málgagn kvennalistans. 4 (2, tbl, 1985), 31.
37 Auður Sveinsdóttir: „Aukin mannréttindi kvenna”. 19. júní. 21. (1971), 6-7.
38 Gestur Guðmundsson og Kristín Ólafsdóttin’68. Hugarflug, 242.
39 Þjóðviljinn 13. júní 1974,7.
40 Gestur Guðinundsson og Kristín Ólafsdóttir:’68. Hugaflug, 250.
41 Þjóðviljinn 9. september. 1978, 12.
42 Gestur Guðmundsson og Kristín Ólafsdóttir:’68. Hugarflug, 252.
43 Guðbjörg Linda Rafnsdóttir: Nýja-kvennahreyfmgin, 41.
44 Hildur Jónsdóttir: „Rauðsokkahreyfingin! Ljár í þúfu kvennaframframboðs”. For-
vitin rauð. 1. (1982), 4-5.
45 Hildur Jónsdóttir: Rauðsokkahreyfingin!, 5.
SAGNIR 85