Helgafell - 01.10.1946, Blaðsíða 86

JAKOB KRISTINSSON:
Áfangar Sigurðar Nordals
Þegar kunnugt varð, að ákveðið
væri, að Helgafellsútgáfan gæfi út
safn af prentuðum og óprentuðum
erindum, ritgerðum og hugleiðingum,
eftir Sigurð prófessor Nordal, þóttu
það mikil tíðindi og góð, því að ekki
getur vinsælli höfund og meir metinn
en hann.
Fyrsta bindi þessa safns, sem hlotið
hefur nafnið Áfangar, kom út haustið
1943, eins og kunnugt er. Allur frá-
gangur þess er góður og eitt nálega
einstakt: Ég minnist þess ekki að hafa
rekið mig á nokkra einustu prentvillu
í bókinni. Það sýnir, hverju má koma
til leiðar, ef vandvirkni er næg og höf-
undur og útgefandi samtaka.
Bókin er 296 blaðsíður að meðtöld-
um formála og efnisyfirliti. Henni er
skipt í tvo hluta. Er fyrri hlutinn út-
varpserindin Líf og dauði ásamt eftir-
mála, og ná þessi ritverk yfir þrjá
fimmtu af blaðsíðutölu bókarinnar. í
seinni hlutanum eru aðrar hugleiðing-
ar, átta saman, um ýmiss konar efni
og frá ýmsum tímum, sumar tuttugu
ára gamlar, og hafa allar nema hin
síðasta verið prentaðar áður. Ekki
verður þess þó vart, að hér séu gamlar
lummur á borðum. Hugsanirnar, sem
mæta manni, eru ferskar, að lang-
mestu leyti óháðar stund og stað og
þrungnar af lífssannindum, sem alltaf
eiga erindi til ófullkominna manna.
Það eru aðeins þessar átta hugleið-
ingar, sem hér verða gerðar að umtals-
éfni. Utvarpserindin, Líf og dauða,
hleyp ég yfir sökum þess, að sérstakt
greinarkorn mun koma frá mér um
þau.
1.
Fyrsta hugleiðingin í seinni hluta
Áfanga I. er Dialelitisl^ efnishyggja.
Hugleiðingin er svar til Björns Franz
sonar vegna nokkurra atriða í umsögn
hans í Tímariti Máls og menningar
1941 um bók Sigurðar Nordals, Líf og
dauða, sem þá var nýkomin út. Er
þessi hugleiðing í rauninni eftirmáli
erinda og eftirmála þeirrar bókar. Er
því álitamál, hvort ekki hefði átt betur
við.að þessum nýja eftirmála hefði ver-
ið skipað í aftasta sæti fyrra hluta bók-
arinnar, en ekki í fyrsta sæti í seinni
hlutanum, sem honum er ekki nærri
eins nákominn. Þetta skiptir þó engu
máli.
Björn Franzson hafði í nefndri um-
sögn sinni gert athugasemdir við um-
mæli Sigurðar Nordals (nafn hans hér
eftir skammstafað: S.N.) um efnis-
hyggjuna og forvígismenn hennar og
taldi, að honum hefði fatazt þar og
orðið fótaskortur í réttri hugsun. Yms-
ar athugasemdir, sem S.N. hafði gert
viðvíkjandi andlegri reynslu, urðu og
Birni Franzsyni hálfgerð hneykslunar-
hella.