Helgafell - 01.10.1946, Síða 104

286
HELGAFELL
Hún rétti úr sér, svo skyndilega og
rösklega, að mér hnykkti við, og bros-
ið varð svo lifandi, að ég ætlaði varla
að trúa mínum eigin augum. Hafði
hún viljandi gert sig ellilegri en hún
var — eða höfðu leyndir kraftar allt í
einu hrokkið upp við þennan óvænta
atburð, að maður hafði yrt á hana og
spurt hvernig henni liði ? Beiskjan var
horfin úr svipnum.
— Maður má ekki kvarta, sagði hún
í ákveðnum róm. Það er það eina sem
ekki má.
Hún þokaði sér einu skrefi nær mér,
og ég fann af henni vínlykt. Svo sagði
hún með alvöru, og lækkaði róminn,
eins og hún væri að trúa mér fyrir
mikilvægum hlutum:
— Guð einn veit, hvað mikið hann
vill leggja á hvern okkar. Það er ekki
okkar sjálfra að dæma um það. Það
kemur fyrir, að ég verð beisk, ég játa
það — og það er það eina, sem ég bið
guð að fyrirgefa mér! Allt annað má
hann dæma sem hann vill. Að verða
beisk, það er að vantreysta guði! Hef
ég rétt fyrir mér ? Maður á að treysta
honum, líka, þegar hann uppfyllir ekki
bænir manns — það er það, sem ég
alltaf segi ....
Nei, hún sagðist ekki mega kvarta,
Ekki þyrfti hún lengur að sofa undir
berum himni. Raunar væri margt verra
en að sofa undir Signu-brúm á sumrin,
meðan nótt væri hlý. Ef maður væri í
nokkurn veginn þokkalegum félags-
skap. Nú svæfi hún í horni í litlu
háaloftsherbergi. Hjá gamalli þvotta-
konu. Hún leyfði henni það af tómum
brjóstgæðum, ekki mætti minnast á
borgun. Þær hefðu kynnzt á kirkju-
tröppunum, eftir messu. Þegar ég
spurði, hvort bærinn hefði ekki ein-
hverjar vistarverur fyrir fólk, sem
hvergi ætti inni, þá hrökk sú gamla
aftur á bak og fussaði. Jú, það ætti
víst svo að heita. En meiri óþrifabæli
væru ekki til á jarðríki! Fletin full af
fló og lús ! Margur iðraðist þess alla
ævi að hafa sofið þar eina nótt. Eitt af
því, sem hún gæti aldrei fullþakkað
guði, væri það, að hún hefði í tæka
tíð verið vöruð við því að sofa á næt-
urhælum Parísarborgar.
Hún sagði mér, að til væru veitinga-
hús, þar sem fátæklingum væru gefn-
ar matarleyfar eldhúsmegin — en allt
slíkt væri stopult, og hvergi mætti
maður koma of oft.
— En svo getur líka hitzt svo á, að
eigandinn sé í góðu skapi og segi:
Hérna systir Marta — glas af koníaki!
Og þegar hann sér, hvað mér verður
gott af því, hellir hann kannske aftur
í glasið. Og þér megið trúa mér, það
er þess sem maður þarf, þegar maður
er orðinn gamall.
Hún fékk hóstakast, greip báðum
'höndum fyrir brjóstið, missti prikið á
götuna. Það var langur klepróttur kerl-
ingarhósti, hún stundi þungan ogþurrk-
aði augun með handarbakinu milli
hviðanna, læsti svo aftur örmunum um
brjóstið, eins og það ætlaði að springa
undan átökunum. Þegar ósköpin voru
um garð gengin rétti ég henni stafinn.
Hún þakkaði mér, og kinkaði í kveðju-
skyni. Aftur færðist doði yfir drættina,
víman var runnin af henni, og hún
sagði lágt, með sárindum í hálsinum:
— Þetta er engin heilsa. Ég ætti
að vera dauð fyrir löngu ....
II.
Eitt kvöld eftir miðnætti kom ég
niður Boulevard St. Michel, það var
strjálingur af fólki á götunum, veðrið
milt og hljótt í lofti. Fyrir utan eitt af