Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.10.2005, Page 39

„ÉG ELSKAHANAEINS OG HÚN ER
heimildum Jean frá Arras. Sá sem lýsti því yfir rétt eftir brúðkaupið að
hann elskaði brúði sína eins og hún væri, ásakar harðlega eiginkonu sína
efrir að hann hefnr svikið loforð sitt og séð neðri hluta bamsmóður sinn-
ar í baðinu: „O, þú svikula slanga, það veit Guð að bæði þú og þín verk
era blekking og aldrei mun bömum þínum famast vel“ (bls. 692). Von-
brigði Remondíns em mikil því hann hefur fifað í blekkingu en nú renn-
ur upp fyrir honum ljós: Melúsína er ekld sú sem hann hélt að hún væri,
og öll hennar verk - byggingar og böm - era gölluð. Þessi orð sem draga
Melúsínu til ábyrgðar á ófömm þeirra vega þungt: þau gera að engu þá
hamingju og velsæld sem álfkonan hefur fært manni sínum um árabil og
þau gera út um von hennar um að flýja bölvun móður sinnar og sitt
ódauðlega álfkonueðh. En á sagan um álfkonuna með slönguhalarm er-
indi við nútímalesendur?
Jean ffá Arras fylgir byggingu Melúsínu-sagnanna og slönguhalinn
sýnir svo ekki verður um villst hvert Melúsína á rætur að rekja. Frumleiki
höfundar lætur þó víða að sér kveða, e.t.v. ekki síst við gerð aðalsöguper-
sónunnar, sem vekur lesendur m.a. til umhugsunar um þá sýn á konuna
sem endurspeglast í verki Jean ffá Arras og heimildum hans. Ast Rem-
ondíns á konu sinni og iðrun þegar hann hefur formælt henni og böm-
tun þeirra er líka ný af nálinni. Skyldi Marie af Bar, systir hertogans, ef
til vill eiga hlut í þessari óvenjulegu útfærslu á Melúsínu-minninu? Má
vera að heimamir tveir sem mætast, skarast og skilja í persónum Melús-
ínu og Remondíns endurspegli ekki aðeins fantasíur um fjársterkar eigin-
konur og fjölda afkomenda heldur fika draum um ást og hamingju, sem
var fjarri því að vera innan seilingar á ritunartíma verksins?
Ef trúa skal Jean ffá Arras þýðir nafii Melúsínu á grísku „undur“ eða
„yfimáttúmleg" (merveilles, merveilleuse, bls. 218) og hæfir sú merking
konunni sem ber það vel. I móðurlegg á Melúsína rætur að rekja til álf-
hans í stórborginni New York. Þegar hafineyjan er komin upp á land þomar sporð-
urinn og breytist í fætur. Hún hittir manninn og takast með þeim ástir. Maðurinn
veit þó ekki hverra manna stúlkan er og þekkir ekki bjargvætt sinn. Hafrneyjunni er
því mikill vandi á höndum því ef fætur hennar bloma breytast þeir í sporð. Henni
tekst lengi að fela leyndarmál sitt en að lokum kemst upp um hana og ástmaður
hennar verður afhuga henni. Hafineyjan er sett í fiskabúr og látin sæta ýmsum rann-
sóknum, en ástin verður undruninm yfirsterkari og elskhuginn kemur henrn til
bjargar á ögurstund. I lok myndarinnar synda þau svo saman út úr höfhinni á vit haf-
djúpanna. I þessari útgáfu Melúsínu-sögunnar, sem endar vel, er ástmaðurinn ekki
btmdinn af neinu loforði. Hann svíkur þó hafmeyjuna með því að verða afhuga
henni.
37