Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.10.2005, Side 168

ORRIVESTEIN S S ON
- bókmenntafræði af því tagi sem fær mann til að fanga að lesa aftm text-
ann sem er til umfjöllunar af því að maður verður viss um að sjá allt í nýju
ljósi. Hugmyndir Torfa lúta einkum að því að sýna ffam á hvað Egils saga
er vel og nákvæmlega byggð, og hversu mikill lærdómsmaður höfundur
hennar hefur verið. Sérílagi beinir hann flóðljósmn að samskiptmn
bræðranna í sögunni, Þórólfs og Skallagríms Kveldúlfssona og Egils og
Þórólfs Skallagrímssona, og fær mann til að trúa því um stund að þar að
baki hljóti dýpsti komplex höfundarins að Hggja. I öðrum hlutanum er
fyrst afar gagnleg greining á íslensku 13. aldar samfélagi út frá kenning-
um Pierres Bomdieu, sem hefur í bókinni það hlutverk að sýna ffam á að
höfðingjar á 13. öld gætu hafa haft pólitískt gagn af þH að stunda ritstörf.
Síðan er fjallað um pólitískan feril Snorra Sturlusonar og áhersla lögð á
samskipti hans við bróðmson sinn, Sturlu Sighvatsson, en röksemda-
færslan gengur út á það að Snorri hafi samið Eglu á árunum 1239-1241
- eftir að harm kom út í trássi við konung og eftir afhroð Stmlunga í Or-
lygsstaðabardaga. Niðurstaða bókarirmar er sú að Snorri Stmluson hafi
skrifað Egils sögu til að stappa stálinu í Sturlunga á ögmstundu og sem
yfirbót fyrir hugsanleg launráð sín við Sturlu frænda sinn.
Allt hangir þetta á bláþræði - og sígm svo mikið í að þráðminn væri
löngu shtinn ef ekki kæmi til trúarhitinn. Torfi gengur út ffá því sem for-
sendu að Snorri sé höfundur Egils sögu og vísar til fjölda fræðimanna um
þá skoðun. Það er víst að margir hafa haldið þessu ffam og býsna lengi,
en rökin fyrir því eru ekki sterk og verða auðvitað ekkert sterkari þó
menn endurtaki þau aftur og aftur.7 Freistingin er hins vegar greinilega
gífurleg og fyrr eða síðar hlaut að koma að því að einhver léti það eftir
sér að athuga hvað kemm út ef Snorri er látinn vera höfundur Eglu. Ut-
koman firuist mér ekki trúverðug. Eg skil til dæmis ekki af hverju Egill
Skallagrímsson var svona augljóst sameiningartákn fyrir Sturltmga frek-
ar en aðra. Þeir Snorri og bræður hans voru komnir af honum í móðm-
ætt og hafa örugglega ekki verið einir íslenskra höfðingja um það að geta
rakið ætt sína til hans. Þeir voru sjálfir upprunnir í öðru héraði - Dölum
en ekki Borgarfirði - og gátu rakið ættir sínar til margra annarra stór-
menna á 10. öld, t.d. Snorra goða og Guðmundar ríka. Mér finnst held-
ur ekki augljóst hvernig lesendur/áheyrendur sögmmar hefðu átt að átta
sig á því að Snorri hafi verið að skrifta fyrir launráð við Sturlu Sighvats-
' Sjá t.d. ritdeilu Guðrúnar Nordal annars vegar og Vésteins Olasonar og Ornólfs
Thorssonar hins vegar í Lesbók Morgunblaðsins 21.12.2002 og 1.2.2003.
166