Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2007, Side 52

UNNUR DÍS SKAPTADÓTTIR
fá ffam margbreytileg viðhorf og reynslu. Tungumálið var eitt af um-
ræðuþemum viðtalanna. Allir sem tóku þátt í rannsókninni voru spurðir
um íslenskukunnáttu, tungumál á heimili og vinnustað og fleira tengt ís-
lenskunni.
Viðtölin voru tekin á íslensku og ensku. Þessi tungumál voru viðmæl-
endum mistöm. Sum viðtölin tóku lengri tíma en önnur vegna tungu-
málaerfiðleika. Við val á viðmælendum var haft í huga að fólk hefði dvalið
í nokkur ár á Islandi og gæti litið til baka í tíma og rætt reynslu sína. Þó
svo að einn viðmælendanna hefði aðeins verið á Islandi í eitt ár höfðu
flestir dvalið á Islandi lengur og gátu því sagt ffá þeim ögrunum sem þeir
höfðu mætt og hvemig þeir höfðu tekist á við þær. Enginn viðmælend-
anna hafði þó verið lengur en í 15 ár á Islandi og hugsuðu smnir hverjir
sér enn að snúa aftur til síns heimalands. Athugun sem þessi sem byggist
á eigindlegum rannsóknaraðferðum veitir innsýn í fjölbreytilega reynslu
fólksins sem ekki fæst með öðmm aðferðum. Eins og ffam kemur hér að
neðan skiptir ólíkur bakgrunnur einstaklinganna máli þegar kemur að
því að læra íslensku og verða þátttakendur í daglegu lífi á Islandi.
Að koma til Islands
Bakgrunnur þeirra einstaklinga sem tóku þátt í rannsókninni var afar
ólíkur. Þeir höfðu margvíslega menntun og starfsreynslu ffá heimalandi
sínu1 ■. Flestir höfðu hafið störf um leið og þeir komu til landsins. Meira
en helmingur viðmælenda hafði lokið ffamhaldskóla á ólíkum sviðum og
aðrir höfðu meiri menntun, svo sem í hjúkrunarffæði, sem kennarar og
vom með háskólanám á sviðum hugvísinda og félagsvísinda. Færri höfðu
eimmgis grunnskólapróf eða styttri skólagöngu. Þar sem um þriðjungur
viðtala var tekinn í sjávarbyggðum ættd ekki að koma á óvart að stór hluti
þeirra sem rætt var við vann eða hafði unnið við fiskvinnslu. Þetta á líka
við um viðmælendur í Reykjavík og nágrenni sem höfðu haft mislanga
reynslu af því að vinna við fiskvinnslu fyrst eftir komuna til landsins.
Flestir komu til að vinna við störf þar sem fag- og tungumálakunnáttu
var ekki krafist. Þegar viðtölin fóm fram vann hins vegar rúmlega þriðj-
ungur viðmælenda við störf þar sem gerð var krafa um að þeir tjáðu sig
á íslensku í vinnunni, til dæmis sem starfsmenn á leikskóla, á skrifstofu,
15 Vlðmælendur töluðu sjálfir allir um upprunaland sitt sem heima eða heimaland.
5°